‘Uitdagingen met uitstoot stikstof in tuinbouw’

‘Niet alles kan overal’, een waarheid als een koe. Maar als dit de titel is van het adviesrapport van de commissie-Remkes over de structurele aanpak van de stikstofproblematiek op langere termijn, dan dwingt dat tot een nadere bestudering. Wat kan er hier, wat kan er nu en wat na de coronacrisis?

De dreiging dat we na deze crisis met een fors afgeslankte glastuinbouwsector verder moeten, is grotendeels verdwenen. De sector laat over het algemeen een goed herstel zien, ook de sierteelt, met uitzondering helaas van een aantal specifieke gewassen. Dus moeten we met elkaar de uitdagingen van voor de uitbraak van het virus weer oppakken.

Lees ook: Remkes: veerkracht glastuinbouw model landbouw

In jaren zeventig al gepleit voor bescherming biodiversiteit

Stikstof, met name de NOx-emissie, is daar een belangrijk voorbeeld van. Het is een dossier met een geschiedenis die teruggaat naar de jaren zeventig van de vorige eeuw. Toen al werd gepleit voor bescherming van de biodiversiteit in ons land. Het dossier is de tweede week van maart de koelkast in gegaan, maar wordt daar nu weer uitgehaald. De datum van 2030 is niet aangetast of aangepast: de verplichting van minimale terugdringing van 50% ten opzichte van 2019 staat. Daar moeten alle betrokken sectoren de komende jaren aan gaan voldoen.

Dertig jaar geleden was al duidelijk dat het verenigen van economische ontwikkelingen met een robuust natuurbeleid een grote opgave is. Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) werd bedacht, maar door de Raad van State als onvoldoende gekwalificeerd. Het resultaat is bekend.

Lees ook: Advies: een stoffenbalans in plaats van rechten

Weg naar fossielvrije tuinbouw vrijmaken van obstakels

Die emissie hangt voornamelijk samen met de verbrandingsprocessen van fossiele brandstoffen, dus rest de glastuinbouw niets anders dan de weg richting fossielvrij vrij te maken van obstakels. ‘Geloofwaardig en aantoonbaar herstel van de natuur is noodzakelijk’, zo stelt de commissie-Remkes. Daarbij is een streven of inspanningsverplichting van de sector niet voldoende: het gaat om een resultaatverplichting.

Slagen we niet, dan kan de conclusie zijn dat er niet langer een prominente plaats is voor de glastuinbouw

Dat laat aan duidelijkheid niets te wensen over. Resteert de uitdaging om de NOx-emissie onder controle te krijgen. Het wordt een ‘licence to produce’. Slagen we niet, dan kan de conclusie vanuit overheid en milieuorganisaties zijn dat er in ons land niet langer een prominente plaats is voor de glastuinbouw. Feit is dat we het qua emissie als sector goed doen, maar ook dat het totale cijfer nog te hoog is. Goed is eenvoudigweg niet goed genoeg.

Voor de warmtecoöperatie is dat het huiswerk voor vandaag en morgen: verder onderzoek doen naar de mogelijkheden van duurzame warmte voor telers in Zuidplas.