Hommels verspreiden ToBRFV effectief

Hommels verzamelen deeltjes van het ToBRFV-virus tijdens de bestuiving en besmetten niet alleen de buurplanten maar ook de hommelkast. Hierdoor kan de kast een primaire infectiebron worden. Dat wijst recent Israëlisch onderzoek uit.

Naama Levitzky en andere onderzoekers van het Israëlische Volcani Center in Rishon LeZion hebben aangetoond dat hommelkasten die in met ToBRFV-besmette commerciële tomatenkassen in de Negev-woestijn hadden gestaan een besmettingsbron vormden voor de verspreiding van het virus in virusvrije tomatengewassen. Bij hoge hommelactiviteit besmetten zij binnen 19 dagen 60% (22/37) van de tomatenplanten in een proef.

Via achterlijf meegenomen

Nader onderzoek wees uit dat het virus in de gehele plant voorkomt, maar dat de concentratie in de bloemblaadjes extra hoog is. Van de hommels bevatte het abdomen (kont) hoge virusconcentraties terwijl in de monddelen geen virusdeeltjes werden aangetroffen. De onderzoekers trekken hieruit de conclusie dat de hommels het virus verzamelen door de vibraties van het achterlijf tijdens de bestuiving en niet via nectar of het bijten in de bloemblaadjes.

Besmette hommelkasten

Dat hommels Tobamo-virussen kunnen overbrengen op andere planten in dezelfde kas was al bekend van tabaksmozaïekvirus (TMV). Bij TMV werd infectie van de hommelkasten niet gevonden. Maar bij ToBRFV raken de hommelkasten wel besmet waardoor ze als infectiebron gaan functioneren, toont het Israëlische onderzoek aan. Alle voor het Israëlische experiment geleverde hommelkasten waren schoon. Maar na een paar weken in een met ToBRFV besmette tomatenkas kon het virus in alle kasten worden aangetoond in het omhullende nestmateriaal, de honingraat en in de nectar (suikerwater). Daardoor kan de verspreiding van het virus vele malen sneller gaan dan bij infectie na een bloembezoek aan een enkele besmette plant.

Hygiëneprotocol en virusdetectie

De besmetting van hommelkasten kan gevolgen hebben voor het te volgen hygiëneprotocol voor dit nieuwe virus. Tegelijkertijd biedt dit wellicht de mogelijkheid om de aanwezigheid van ToBRFV in het gewas te detecteren aan de hand van monsters uit de hommelkasten, stellen de onderzoekers.