Milieukeur: iedereen in PlanetProof zit klem

Dat stelt programmamanager Stephanie de Kool van Stichting Milieukeur (SMK). Ze reageert op de discussie die is ontstaan over de meerwaarde en kosten voor telers van het certificaat On the Way to PlanetProof. Het draagvlak is laag, zo concludeerde LTO uit een enquête onder telers. Vooral bij niet-gecertificeerde groente- en fruitelers is de weerstand groot, maar ook bij gecertificeerde telers is al langer onvrede.

Achteruit boeren

De Kool zegt dat iedereen klem zit in het systeem. “Telers omdat zij geen meerprijs ontvangen, telersverenigingen omdat de leden ontevreden zijn en SMK omdat er druk ontstaat op het systeem dat steeds goedkoper en makkelijker moet worden. Als we het zover laten komen, dan is er geen milieuwinst meer, dan boeren we echt achteruit.”

Telersverenigingen verplichtten telers om te schakelen naar PlanetProof. – Foto: Marcel van Hoorn.

Ontevredenheid in fruitteelt

De Kool erkent dat het is misgegaan. Vooral de verplichting van telersverenigingen aan telers om over te schakelen, leidde tot veel ontevredenheid in vooral fruitteelt. Deze markt is internationaal en afnemers kennen PlanetProof niet en betalen dus ook geen meerprijs. Telersverenigingen voerden de plicht in omdat ze niet met twee stromen product (gecertificeerd en niet-gecertificeerd) willen werken.

Kosten te hoog voorgesteld

Directeur van Stichting Milieukeur Gijs Dröge relativeert de certificeringskosten, die lang geen € 10.000 zou bedragen, zoals voorgesteld. “Gemiddeld bedragen de kosten voor certificering, qua afdracht een paar honderd euro, en daarnaast betaalt de certificaathouder de kosten van de audit. Dan kom je bij lange na niet aan € 10.000 voor certificering. En in meerderheid betaalt niet de boer of tuinder zelf de certificeringskosten, maar de telersvereniging of coöperatie.” Toch is het voor grote bedrijven wel mogelijk dat ze zoveel aan certificeringskosten kwijt zijn, laat Stichting Milieukeur weten.

EU-middelen inzetten

Dröge en De Kool zien wel mogelijkheden voor compensatie van kosten die telers maken voor het certificaat. In het nieuwe stelsel van Europese landbouwgelden zouden directe betalingen gekoppeld kunnen worden aan duurzaamheidscertificaten.

Ook op de markt zijn wel degelijk mogelijkheden voor een meerprijs, stellen zij. Zo kregen consumptieaardappelentelers de afgelopen twee jaar € 1.000 per hectare voor hun inspanningen en betaalt HAK een meerprijs voor gecertificeerde rode kool. Stichting Milieukeur roept de supermarkten op de duurzame stap naar een meerprijs te zetten. Volgens Dröge had Jumbo daar bij de start van het systeem afspraken over met Greenpeace.

Pogingen strandden

Bij de jongste wijziging van het teeltcertificaat PlanetProof werd een voorstel van Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM) niet overgenomen. CLM wilde dat kopers verplicht worden om zich te verdiepen in de teeltkosten. Dat kan een inspanningsverplichting zijn om over een meerprijs te praten. Ook Greenpeace blijft zich op de meerprijs richten. Een onderzoek onder telers naar hun kostprijs leverde niets op. Telers willen niet graag over de kostprijs praten met Greenpeace. Zowel Greenpeace als Jumbo konden nog niet reageren.