De toekomst van hardfruit zit niet in bulk. Rabobank komt met een waarschuwing. De rek is er ook uit in Conference. De bank ziet bij haar cliënten geen bewijs dat clubrassen altijd het antwoord zijn. Toch is er hoop.
Een visierapport van Rabobank zet de piketpaaltjes voor toekomstige financiering. Dat geldt mogelijk ook voor de visie hardfruit, getiteld Te duur om goedkoop fruit te telen. Toch haast sectormanager fruit Arne Bac zich erbij te vermelden dat financieringsbeslissingen altijd genomen worden op individuele gronden: de ondernemer en zijn plannen. Als Rabobank dan signaleert dat de Conferencemarkt verzadigd dreigt te raken, zal dus niet elke nieuwe aanplant worden afgewezen, maar wel kritisch bekeken. Bac: “We geven dan een kritisch advies. Hoe ziet het afzetmodel eruit? Biedt de afzetorganisatie goede kansen en is het concept goed? We gaan niet vooraf zeggen dat het niet kan.”
Tekst gaat verder onder de grafiek
Spiegel voorhouden
De bank trapt met de hardfruitvisie niet direct op de rem. Wel wil het de bedrijven een spiegel voorhouden. Analist Cindy van Rijswick: “Een nieuw inzicht van mij na dit onderzoek is dat best veel mensen in de sector positief zijn over de exportkansen van peren. Dat is goed, maar je moet ook zien dat het niet ongebreideld meer kan groeien. Er is een evenwicht, daar past geen stapje extra bij.”
België wint
De mensen met geloof in groeikansen wijzen vaak op het succes van Conference in Duitsland en de daling van areaal in Italië. Van Rijswick wijst er dan op dat België vooral profiteert van de groei van Conference in Duitsland. “Je moet constateren dat de internationale concurrentie toeneemt. Andere leveranciers groeien harder. Je kunt geen goedkoop fruit telen in Nederland.”
Azië en Zuid-Amerika
De bank concludeert ook dat de inspanningen van de sector en overheid om markten in Azië en Zuid-Amerika te openen feitelijk niet genoeg opleveren. Van Rijswick: “Al die energie die erin is gestoken, leidt maar tot heel beperkte volumes, zelfs naar China. Dat moet je toch concluderen.” Maar die internationale markten worden toch steeds beweeglijker door toenemende teeltrisico’s en daardoor kraptes? Van Rijswick: “Het is leuk dat je daar een keer geld mee verdient, maar moet je wachten tot er elders een keer een ramp plaatsvindt? Je kunt je energie beter steken in zekere afzetkanalen en onderscheidende teelt.”
Tekst gaat verder onder het kader
Kansen met nieuwe marktinstrumenten
Ondanks alle waarschuwingen, beschrijft de Rabobankvisie een positieve ondertoon op de afzetmarkt. Appel- en perentelers hebben sterke wapens in handen met de toenemende nadruk op gezondheid en duurzaamheid.
Neem duurzaamheid. De milieu-impact van hardfruit (footprint) is laag. Als de tendens doorzet dat kopers hierop inkopen, is dat zeer goed voor het Nederlandse hardfruit. Die ontwikkeling dat milieu-impact in de prijs is meegenomen, heet de truecost-benadering.
Rabobank heeft zelf een instrument in huis om duurzaamheid tot waarde te brengen. De juist opgerichte Carbon Bank richt zich op (vooral) Afrikaanse fruittelers die CO2-rechten kunnen verdienen en verkopen door bomen te planten. Waarom profiteren Nederlandse telers niet van die CO2-inkomsten? Van Rijswick wil dat ook Nederlandse telers toegang krijgen, maar wijst er wel op dat de neveninkomsten mogelijk beperkt zijn. “Ik ken de doorrekeningen niet, maar stel dat het € 100 per hectare oplevert, dan is dat mooi voor een Afrikaanse teler, maar dat effect is beperkt voor Nederlandse bedrijven. Misschien dat je dit met coöperaties moet regelen.”
Data cliënten in visie
Voor het onderzoek achter de hardfruitvisie is diep in de eigen data gedoken. Een aantal conclusies valt op. Bedrijven met clubrassen doen het niet structureel beter dan bedrijven zonder deze teelt. Dat lijkt een explosieve conclusie, maar Bac nuanceert het toch. Telers presteren verschillend en kunnen daardoor met clubrassen toch geld verdienen. Ook zit de waarde van een clubras in markttoegang. “Je kunt daardoor ook je vrije rassen aan een retailer leveren.”
Zoeken
Voor clubrassen blijft het zoeken. Voor peer moet onderscheid komen buiten het groene segment, denkt Van Rijswick. Bij appels is het tempo van introductie van nieuwe rassen nu zo hoog dat het alleen maar lastiger wordt een keuze te maken. Steeds vaker worden eisen gesteld aan teeltbeschermende maatregelen zoals hagelnetten.
Tekst gaat verder onder de foto
Garanties
Hoge kosten dus waar langjarige garanties tegenover horen te staan van de partners in de teeltconcepten. Als die voorwaarden er zijn, is ook de bank positief. Aan die garanties schort het wel vaak. Van Rijswick wijst erop dat hardfruittelers in tien jaar tijd gemiddeld maar twee keer een fors positief rendement haalden, terwijl er investeringen nodig zijn op de bedrijven. Dat PlanetProof ook niet tot een standaard opslag op de prijs leidt, zoals transport- of verpakkingskosten, is haar een raadsel.
Witte raaf
The Greenery wil het areaal laten groeien van de rood getinte peer Sweet Sensation. De prijs die telers beuren, was dit seizoen even hoog als het vorige, terwijl de perenmarkt dit jaar veel lastiger is. Is dat de witte raaf voor de teelt? Bac: “Sweet Sensation, Xenia en Kanzi bijvoorbeeld zijn rassen met een goede strategie. Sweet Sensation heeft ook moeilijke afzetjaren gehad doordat onder andere de afzetstrategie op dat moment niet klopte, blijkbaar ziet The Greenery met haar telers dat een verdere groei nu toch mogelijk is.”
Teeltrisico’s Zeeland en Limburg
Rabobank haalde nog iets op in haar data. Dat telers in Zeeland en Limburg achterblijven door oplopende teeltrisico’s is niet vreemd. Het verschil is groot. Zij lijden gemiddeld € 1.000 verlies per hectare. De best renderende bedrijven zitten in Zuid-Holland en de polders met een marge van € 3.651 per hectare.