Draagvlak nodig 
voor PT-opvolger

Nederland verdient over dertig jaar zijn geld waarschijnlijk, net als nu, met agrifood en chemie, voorspelt Peter van Lieshout van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid in Het Financieele Dagblad.

De hoofdauteur van het rapport ‘Naar een lerende economie’ is kritisch over de huidige keuzes van het kabinet. Hij pleit voor meer geld voor onderwijs en, opmerkelijk, bestempelt subsidies voor innovaties als weinig zinvol. En passant neemt hij het topsectorenbeleid op de korrel. “Overheidsgeld inzetten op een uitverkoren bedrijfssector is niet zinvol. Veel innovatie gebeurt tussen bedrijfssectoren”, motiveert hij.

Het bedrijfsleven reageert zoals verwacht niet enthousiast op dit advies. In de tuinbouw, één van de negen topsectoren, komt het beleid net een beetje van de grond. Nu het Productschap Tuinbouw in 2014 ophoudt te bestaan deelt de sector ook een belangrijke taak toe in de coördinatie van onderzoek aan de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen. In dat topteam zijn alle partijen in het tuinbouwcomplex vertegenwoordigd. Partijen die elkaar nu nog in de burelen van het productschap treffen.

Op de valreep van 2014 is er nog steeds geen vervangende overlegstructuur. Ja, de medebewindstaken gaan naar het ministerie van Economische Zaken. Uitvoering van belangrijke dossiers als de gemeenschappelijke marktordening zijn daarmee verzekerd. Ook brancheorganisaties trekken onderdelen naar zich toe.

De oprichting van een zogenoemde interbrancheorganisatie lijkt de beste oplossing voor al die andere pakketten. Deze organisaties kunnen medewerking – lees: betaling – afdwingen bij elke teler. Soms is dat nodig om de zogenoemde freeriders mee te nemen. Daar is niks mis mee.

Zo’n organisatie vergt wel een openheid in besluitvorming. Transparantie is soms lastig, maar noodzakelijk voor het draagvlak onder de telers. Juist een gebrek daaraan leidde tot de ondergang van het productschap.