Rechter wijzigt grondprijs kassen van € 27 naar € 9 per meter

In het Limburgse glastuinbouwgebied Californië draait de rechter oude grondtransacties voor tuingrond terug. De telers hoeven geen € 27 tot € 30 te betalen, maar circa € 7 tot € 9 per meter. Nu de publieke ontwikkelaar Californië BV € 14,5 miljoen moet terugbetalen aan de telers, wordt het bedrijf in het voortbestaan bedreigd.

De opmerkelijke uitspraak van de Rechtbank Limburg draait de verkoop van tuinbouwgrond uit 2007 en 2008 terug. Een groep tuinbouwbedrijven betaalde tussen € 27 en € 30 per vierkante meter. Het terugdraaien van de grondtransacties is mogelijk door een clausule die de rechter precies zo interpreteert als de tuinders. De clausule gaf eerste kopers in het gebied bescherming tegen grondprijsdaling bij verdere ontwikkeling van het gebied. Als prijsdaling zou optreden, trad een terugbetalingsclausule in werking. Die geldt ook voor de laatste lappen grond die lang onverkoopbaar bleven als tuinbouwgrond en uiteindelijk als zonnevelden zijn verkocht, stelt de rechter.

Deze zaak kruist het onderzoek dat de provincie Limburg liet uitvoeren naar grondtransacties bij Californië BV. Dat onderzoek leidde al tot aangifte tegen de voormalige directeur van Californië BV. Hij zou ook de koper van de gronden voor zonnevelden zijn. De provincie ziet dat als handel met voorkennis.

Mogelijk faillissement

Deze uitspraak van de rechter kan het einde betekenen van Californië BV, waar onder meer gemeenten Venlo, Venraij, Horst aan de Maas, LLTB en provincie Limburg indirect aandeelhouder zijn. De huidige directeur van Californië BV Sjaak de Zeeuw bevestigt dat die dreiging van faillissement er is. “Dat bedrag hebben we natuurlijk niet. We zijn in overleg met onze advocaten over vervolgstappen. Ook onze aandeelhouders zijn uiteraard geïnformeerd.”

Als het tot een faillissement komt, zal een curator onderzoeken of op oud-bestuurders iets te verhalen is. Of dat zo is, valt nog te bezien. Californië liet bij de grondverkoop aan de oud-directeur wel een taxatie uitvoeren. Dat komt in de argumentatie van de rechtbank niet terug. Ook over de voorwaarden ontstond toen discussie, omdat na één cyclus zonnepanelen de koper aanvankelijk alsnog kassen zou mogen bouwen. Het ligt voor de hand dat Californië BV in hoger beroep gaat tegen de uitspraak. Daartoe moet de ontwikkelaar nu snel beslissen.

Rechtszaak vooral principieel

Vier van de zes glastuinbouwbedrijven (West Erf, Oost Erf, Zuid Erf en Noord Erf) staan op naam van Wijnen BV. Bij dat teeltbedrijf kon dinsdagmorgen niemand reageren. Aan de Limburger vertelde paprikateler Pieter Wijnen wel dat hij niet verwacht dat hij het geld echt ontvangt. De rechtszaak is vooral aangespannen om te laten zien dat de oude directie niet kan wegkomen met de grondtransactie aan een bedrijf van de directeur zelf. “Je moet het zo zien: wij hebben als tuinders niet teveel betaald, maar het is een bedrag waarmee iemand anders is bevoordeeld”, aldus Wijnen in de Limburger.

Betrokken bij geothermie

Grondexploitatiemaatschappij Californië was verantwoordelijk voor het ontwikkelen van het glastuinbouwgebied Californië in Horst aan de Maas. Daarnaast heeft de bv geparticipeerd in de opzet van geothermie als duurzame energiebron in het glasgebied, onder andere bij Wijnen. Beide geothermiebronnen in het gebied zijn al enkele jaren buiten gebruik, wegens veronderstelde risico’s op bevingen.

Het jaar 2023 was door het onderzoek naar grondtransacties al een turbulent jaar voor Californië BV. De Raad van Commissarissen trad in 2022 terug en een interim-bestuurder volgde. Dat heeft veel inzet van de bestuurder en aandeelhouders gevraagd om alles in goede banen te leiden, schreef de provincie eerder. De provincie maakte vlak voor de zomer stukken openbaar over het onderzoek naar de grondzaken bij Californië BV.