Het aanbod van tomaten neemt verder af door lagere producties. De vraag trekt aan door het mooie weer en terugkerende vakantiegangers, waardoor de prijzen stijgen. Zuid-Europa heeft te kampen met de naweeën van extreme hitte en droogte.
“De gevolgen van het wisselvallige voorjaarsweer met veel regen en weinig zonlicht heeft zich voor de tomatenteelt in de tweede helft van het jaar doorgezet”, zegt Maarten Verhaegen, Divisiehoofd Groenten bij BelOrta. “Het slechte weer heeft de vruchtzetting, maar ook de consumptie niet bevorderd.”
In Italië loopt de productie al jaren achteruit, omdat er bij kleine tomatenbedrijven vaak geen opvolgers zijn
In Zuid-Europa was het ook extreem warm. Zowel Spanje als Italië hadden in juli te maken met een hittegolf. “In Italië loopt de productie al jaren achteruit, omdat er bij kleine tomatenbedrijven vaak geen opvolgers zijn en deze telers de uitbating van het bedrijf hebben beëindigd. De kleine minder moderne teeltbedrijven moeten eigenlijk investeren om bij de tijd te blijven, maar daar is geen geld voor.”
Stijging naar beter prijsniveau
Verhaegen: “Het was lange tijd wachten op betere prijzen. In week 34 zijn de prijzen dan ook weer op niveau gekomen. Voor de losse tomaat was dat 70 cent per kilo en voor tros rond de 60 cent. De week erna zijn de kiloprijzen doorgestegen naar €1 voor los en 70 cent voor tros.”
Voor de losse cherrytomaten verloopt het hele jaar al moeizaam op de dagmarkt. “Op de dagmarkt zijn in week 34 de prijzen van €1 naar €2 per kilo gestegen”, zegt Ruud den Boer, commercieel directeur Oxin Growers. “Dat is een prijsstijging van 100%. Dit lijkt veel, maar het prijsniveau is nog steeds matig. De contractprijzen die aan het begin van het jaar zijn afgesloten, zijn wel beter voor de losse cherrytomaten.” Oorzaak van de gestegen prijzen ligt in het feit dat de productie is afgenomen. De commercieel directeur hoopt dat de prijzen verder omhoog zullen gaan.
Trostomaat lager dan los
Voor de losse tomaat is het ook een lastig jaar met een laag prijsniveau. In week 35 is er een prijsstijging naar 75-85 cent per kilo voor de A-tomaten en 85-95 cent per kilo voor de grovere B-tomaten. Dit is een acceptabel prijsniveau. Den Boer: “Door het betere zomerweer neemt de consumptie toe, waardoor de vraag aantrekt en de prijzen stijgen. Van de losse tomaat neemt de productie af en de zomervakanties zijn weer voorbij, wat ook een positief effect kan hebben op de prijsvorming.”
Het prijsniveau ligt in week 35 wel lager dan van de losse tomaat. Dat hebben we dit jaar nog niet vaak gezien
Bij trostomaten zitten de prijzen in de lift. “Het prijsniveau ligt in week 35 wel lager dan van de losse tomaat. Dat hebben we dit jaar nog niet vaak gezien. Ook van de trostomaten neemt de productie af.” Bij de specialties, met onder andere de snoep-/snacktomaten, is er al langer een constant hoger prijsniveau te zien. “Deze prijsstijging heeft onder andere te maken met een behoorlijk areaal dat uit productie is genomen.”
Verbeterde marktconjunctuur
Verhaegen verwacht dat de iets betere marktconjunctuur voor tomaten enkele weken zo zal blijven. “In België en Nederland, maar ook in Frankrijk en Duitsland nemen de producties af, omdat de nachttemperaturen dalen. Ook neemt de import uit zuidelijke landen af. Belangrijke productieregio’s in Spanje hebben een extreem droge en hete periode gehad, mede door opwarming van het klimaat. Hierdoor is er een slechte vruchtzetting. Voor een goede zetting moet de dagtemperatuur onder de 30 graden zijn en dat was tot op heden niet het geval.”
Telers in Nederland en België die een belichte teelt tomaten planten, starten doorgaans half september met het ruimen van oude gewassen. “Door het beëindigen van deze teelten, verwachten we een rustigere aanvoer van tomaten.”
Den Boer verwacht de komende tijd eveneens een verdere achteruitgang van de productie. “Hierdoor zullen de prijzen mogelijk verder omhooggaan. Dat zou niet verkeerd zijn om het tomatenseizoen nog enigszins goed af te sluiten. Want het is een lastig tomatenjaar, zowel wat betreft de productie als de prijzen.”
Minder najaarsproductie, maar meer voorjaarsproductie
Het Divisiehoofd verwacht in de winter geen hogere productie. “De gasprijs in België ligt nog steeds op 40 tot 45 cent per kuub. De belichtende telers hadden gehoopt dat deze prijs nog wat zou dalen, maar dat is niet gebeurd. Er zal nu niet noodzakelijk meer belichte teelt komen dan afgelopen seizoen, al ligt de situatie in Nederland nog net wat anders. Daar zou de belichte trostomatenteelt een vlucht nemen.”
Bij BelOrta ligt het areaal belichte tomatenteelt, inclusief de onbelichte herfstteelt, op ongeveer 60 hectare. “De herfstteelt komt begin december productie en dat gaat door tot midden januari. De belichte teelt gaat in week 3 in productie en dat loopt door tot week 37. Beide teelten vullen elkaar dus perfect aan.”