De Terp herrijst als een feniks na brand

23 april 2022 staat in het geheugen van Jeroen Robbers gegrift. Toen gingen vier loodsen van De Terp Squashpackers in vlammen op. Op 31 mei was er een feestelijke opening van het uit de as herrezen bedrijf. “Onze capaciteit is verdubbeld, we kunnen op onze sloffen doorgroeien.”

De geur van hout trekt in je neus als je de gloednieuwe kantine van De Terp Squashpackers binnenloopt. “Ja, klopt, we hebben voor 100% CLT-hout gekozen, alle verblijven en woonruimten zijn volledig opgetrokken uit hout”, zegt Jeroen Robbers van het familiebedrijf. Hout was er ook de oorzaak van dat vier loodsen van het bedrijf op 23 april 2022 volledig in vlammen opgingen. “Door menselijk toedoen”, geeft Robbers als oorzaak. “Het was een klein vonkje dat ervoor zorgde dat onze voorraad aan gesloopte importkratten (ter recycling), en ruim 100 kuub aan gezaagd eikenhout uit ons eigen natuurbos vlam vatte. Door de oostenwind gingen de vlammen als een razende over ons bedrijf. De brandweer schaalde snel op naar Grip-1; dan is er coördinatie tussen de verschillende hulpverleningsdiensten nodig. Het was allemaal dus vrij extreem wat er gebeurde. Boerderijen in de omgeving met rieten daken werden nat gehouden. Helaas is bij één boerderij een aanbouw in de as gelegd door vliegvuur. Ik had tot dan toe nog nooit van vliegvuur gehoord.”

Opnieuw beginnen

Robbers vertelt over het gebeurde vrij nuchter. “Uiteraard was het wel flink schrikken, maar nee, ik zat niet in zak en as, om het zo te zeggen. Ik ben veertig jaar geleden met een schoffel en een kruiwagen met dit bedrijf begonnen en zo voelde het nu eigenlijk ook al snel. Gewoon van voren af aan helemaal opnieuw beginnen. Het gebeurde op zaterdag en maandag zijn we met een noodscenario aan de slag gegaan om door te kunnen draaien. Want niet alleen de gebouwen waren weg, ook de machines die erin stonden waren verwoest. Maar de business die we in de loop der jaren hebben opgebouwd, was er natuurlijk nog wel. We hadden het geluk dat we in de buurt een leegstaande loods een jaar lang konden huren. Onze was- en sorteerlijn hebben we gesloopt en gereviseerd en daar weer geplaatst. Zo zijn we eigenlijk zo snel mogelijk weer aan de slag gegaan.”

Jeroen en Rinke Robbers van De Terp Squashpackers (Erichem, Gld) boeren op 65 hectare, waarvan 20 hectare biologische squashpompoenen. Ze hebben tien vaste arbeidskrachten, in de oogsttijd aangevuld met Roemeense seizoenkrachten. De Terp Squashpackers oogst en verwerkt voor 25 biologische telers de pompoenen. Dat gaat om ruim 250 hectare. Vanaf half februari tot half juli komen de pompoenen uit Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika of Argentinië. Dat gaat om 3.000 ton. In totaal verwerkt De Terp jaarrond 8.000 ton aan pompoenen.

Vijf nieuwe loodsen

Iets meer dan twee jaar later staan er vijf nieuwe loodsen van 1.600 vierkante meter. Die werden op 31 mei officieel in gebruik genomen met een feest om de bouwers, experts, verzekeringsmensen en alle anderen die in de afgelopen twee jaar een rol hebben gespeeld te bedanken. “Ik zag het ook al snel als een kans voor ons bedrijf. We hebben nieuwe machines gekocht en een compleet nieuwe was- en sorteerlijn geplaatst die we samen met een machinebouwer zelf ontworpen hebben. Aansluitend staan bij die lijn ook Ser.mac-sorteermachines van Italiaanse makelij. Onze was-, sorteer- en verwerkingscapaciteit zit nu op het dubbele, maar dat had geen commerciële reden, want die capaciteit hebben we nog niet nodig. Bouwtechnisch bekeken was dit natuurlijk wel hét moment om dat te doen. Het biedt ons nu de mogelijkheid om op onze sloffen door te kunnen groeien. Schaalvergroting had al wel onze aandacht, daar kunnen we nu in alle rust acquisitie voor gaan doen.”

Door het late zaaien zal het groeizeizoen extra kort zijn.

Groentesnijderij

Ook werd de capaciteit van de snijkeuken, zoals Robbers dat noemt, verdubbeld. “Groente snijden is voor ons een beginnende business, waarvoor we een geïmproviseerde snijkeuken hadden staan. Toch hebben we al verdubbeld, omdat het nu kon en omdat ik vind dat het goed past op een bedrijf als het onze. Zoals de pompoenen in blokjes gesneden in zakjes in de supermarkt liggen, dat kunnen wij ook. Ik denk zelfs dat het efficiënter is dan zoals het nu gaat, omdat je bij de bron blijft, de pompoenen niet eerst op transport hoeven en het afval op ons bedrijf blijft. Alleen, de supermarkt houdt dat kennelijk liever in eigen hand om het vervolgens uit te besteden aan een snijderij. Maar wij kunnen ze hier ook op elke gewenste maat snijden en in de gewenste verpakking doen.”

Een wintersquash zet in de bewaring zetmeel om in suikers. Daardoor wordt een bewaarde wintersquash zoeter en voller van smaak.

Wintersquash in de bewaring

De bewaarcapaciteit ging omhoog van 4.000 ton naar 5.000 ton. “En in de ruimten kunnen we naast de temperatuur nu ook de luchtvochtigheid reguleren. Met vernevelen koel je en breng je de RV omhoog. Hierdoor zijn de wintersquashpompoenen, waar het bij ons om gaat, langer te bewaren. Ze drogen minder snel uit. In de bewaring gedraagt een wintersquash zich ook anders dan andere gewassen uit de komkommerfamilie, zoals courgette of komkommer. Een wintersquash zet in de bewaring zetmeel om in suikers. Daardoor wordt een bewaarde wintersquash zoeter en voller van smaak. Dat is ook de reden waarom we bij het Belgische Greenyard Fresh een voet tussen de deur gekregen hebben. Greenyard verwerkte veelal muskaatpompoenen, maar die zijn niet te vergelijken met wintersquashpompoenen. We hebben daar een verhaal mogen vertellen over smaak en kwaliteit van wintersquash en de verschillen met muskaat- en butternutpompoenen. Dat was een directe aanleiding om muskaat te vervangen door onze wintersquash.

Groeimarkt

In een artikel van zes jaar geleden over De Terp Squashpackers sprak Robbers al van een groeimarkt en de bedrijfscijfers geven hem daarin gelijk. “Ons eigen areaal pompoen is nog steeds 20 hectare, maar we verwerken inmiddels ruim 250 hectare van 25 andere telers. Het aantal telers is wat minder, maar het areaal is met 50 hectare gestegen.” In totaal importeerde De Terp Squashpackers zes jaar geleden nog zo’n 2.000 ton uit Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika en Argentinië, inmiddels is dat gemiddeld 2.500 ton per jaar, met uitschieters tot 3.000 ton. Gemiddeld gaat het jaarlijks om 8.000 ton aan verwerkte pompoenen.

Zes jaar geleden teelde De Terp nog geen butternuts, momenteel is dat wel het geval.

Butternutpompoenen

Zes jaar geleden teelde De Terp ook nog geen butternuts, momenteel is dat wel het geval. “De verkoop van flespompoenen is toegenomen en wij misten die markt. We telen ze nu wel, maar de kwaliteit blijft onder Nederlandse omstandigheden een aandachtspunt. Een butternut gedijt beter onder Zuid-Europese omstandigheden en ondanks de veranderingen is ons klimaat hier er toch nog iets te gematigd voor. De bewaarkwaliteit is ook minder, hooguit tot in december/januari. Vanuit Zuid-Europa komen ze zelfs tot in april. In grote lijnen kun je nog steeds zeggen dat de teelt, productie, bewaring en verwerking van butternuts een Zuid-Europese aangelegenheid is en die van oranje pompoenen een Noord-Europese.”

In mei niets gezaaid

“De harde realiteit van het moment”, zegt Robbers “is dat er begin juni nog geen pompoen gezaaid is. Iedereen zegt dat, maar het is echt waar, dit heb ik in mijn veertigjarige carrière nog nooit meegemaakt. De maand mei is normaal gesproken voor ons de maand waarin we alles zaaien, maar er zit nog geen zaadje in de grond. Deze week – de eerste week van juni – ziet het er ook nog niet naar uit dat we aan de slag kunnen, want het zal eerst minstens een week echt goed moeten drogen. Van de ruim 250 hectare die wij op contract laten telen, zit ook pas ongeveer een kwart in de grond. Het wordt dus een kort groeiseizoen en de productie zal lager zijn dan wat we gewend zijn. Ook is het de vraag hoe de kwaliteit in zijn algemeenheid en de bewaarkwaliteit in het bijzonder er zal uitzien. Hoe is de smaak? Hoe is de geur? Maar wij als akkerbouwers zijn gewend om met tegenslagen om te gaan. Dát heb ik in die afgelopen veertig jaar wél vaker meegemaakt. Misschien is dat ook wel de reden dat we na de brand niet bij de pakken zijn gaan neerzitten, maar de schouders er weer onder gezet hebben.”