SodM ziet nieuwe aandachtspunten boring aardwarmte

Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft vraagtekens bij nieuwe ontwikkelingen en risico’s bij boringen naar aardwarmte. Die ontwikkelingen zijn juist het gevolg van veiligheidsvoorschriften.

SodM constateerde in haar toezichtsverslag over 2023 een nieuwe ontwikkeling bij de aanleg van aardwarmteputten. Waar een diepteboring van in totaal meer dan 2 kilometer vaak in drie of vier trajecten gebeurt, wordt nu vaker gekeken naar minder trajecten, waarbij die trajecten dus langere boorgaten opleveren. Dat is risicovol, vindt SodM.

Het streven naar minder trajecten is juist ingegeven door de nieuwe industriestandaard voor duurzaam putontwerp. De aardwarmtesector heeft deze standaard zelf opgesteld met een dubbele tussenruimte tussen de buizen om lekkages te voorkomen van aardwarmtewater naar ondiepere drinkwaterlagen. De voorschriften betekenen dat na elke fase van de boring eerst een buis, en daarin nog een buis, worden aangelegd, alvorens wordt verder geboord. Bij elk nieuw traject wordt de diameter van de put dan kleiner (door de verplichte binnenbuis) en daarmee ook de capaciteit van de put. Bij het overslaan van één fase wordt zo dus minder capaciteit verloren, omdat de diameter minder verkleint.

Lessen trekken

Dit is op zich niet verboden, maar SodM roept de sector op hier naar te kijken. “SodM ziet dat deze lange secties bij de aanleg van putten soms voor problemen zorgen. Deze misboringen geven extra risico’s voor het personeel, risico op kortsluitstroming – ongewenste verbindingen tussen aardlagen – in de ondergrond en hogere aanlegkosten voor het project. Ook heeft SodM extra toezicht moeten houden op deze putten om te borgen dat deze veilig worden aangelegd. SodM vindt dat de sector hier lessen uit moet trekken.”

SodM constateert meer aandachtspunten waar de aardwarmtesector aan moet werken. Dat gaat dan om veiligheidscommunicatie, de visie van management op de oorzaak van incidenten en de omgang met procedures. Wel constateert SodM dat aandacht voor verschillende soorten veiligheid op de locaties hoog is. Dat gaat dan om persoonlijke veiligheid, procesveiligheid voor bovengrondse installaties en putintegriteit voor ondergrondse systemen. Dat is bij bestaande aardwarmtebedrijven geconstateerd.

Meer inzicht in bevingsrisico’s

SodM heeft onderzoek uit laten voeren om beter te begrijpen hoe bij geothermie de injectie van koud water de kans op het ontstaan van aardbevingen beïnvloedt. Bij nieuwe aanvragen moet straks meer, en vaak ook in detail, onderzocht worden wat de risico’s zijn op bevingen. Daarnaast is het advies van SodM om tijdens de aardwarmteproductie via een lokaal seismisch netwerk eventuele aardbevingen te meten.