Stedin: wkk-afspraken Oostland netcongestie moeten lukken

Netbeheerder Stedin roept tuinders in gebieden met netcongestie op nu echt flexibeler afspraken te maken over stroomlevering met hun wkk.

Daarvoor komt ook een nieuwe contractvariant. Anders ziet de netbeheerder alleen maar verplichte maatregelen.

Stedin ziet dat het elektriciteitsnetwerk in de gemeentes Lansingerland, Waddinxveen en Pijnacker-Nootdorp op zonnige dagen tegen de grenzen aanloopt door de groei van bijvoorbeeld zonnedaken. Na verschillende oproepen aan tuinders om te helpen een stabiele stroomvoorziening te houden door hun wkk tegen vergoeding op minder vermogen te laten draaien (of uit te zetten) meldt Stedin nu met één teler afspraken te hebben gemaakt.

De wkk van Original Plants in Zuidplas kon alsnog op het elektriciteitsnet aangesloten, worden omdat ze met Stedin afspraken hun wkk uit te zetten als de zon schijnt. Plantenkweker David Hoogendoon: “Dit is eigenlijk een proef. Wij wilden de ketel uit de roulatie halen en de wkk aan het net koppelen. We vroegen aan Stedin wat wel mogelijk was en dat was leveren op momenten dat wel stroom nodig is. We voeden niet in tussen 10 en 17 uur. We gebruiken minimaal CO₂, dus het kan.”

Een betrouwbaar net

Stedin mikt vooral op flexibele contractafspraken met bestaande wkk’s van individuele bedrijven of clusters, zegt Maarten Bijl, regiodirecteur Zuid-Holland bij Stedin. Dat is om storingen bij hoge productie te voorkomen en onderhoud op te vangen. “Storingen of onderhoud komen zelden voor, maar in die gevallen moeten we het net wel veilig houden. Dan willen we een aantal wkk’s uit kunnen zetten; daar staat uiteraard een vergoeding van Stedin tegenover. We kunnen met één of een paar ondernemers daarover afspraken maken, maar glastuinbouwondernemers kunnen er ook voor kiezen om sámen te zorgen voor een betrouwbaar net. Stel bijvoorbeeld dat tuinders gezamenlijk besluiten om bij storing of onderhoud álle wkk’s iets terug te schakelen, dan zijn we er al.”

Capaciteitsbeperkingscontract

Stedin biedt verschillende vrijwillige contracten aan, zoals een capaciteitsbeperkingscontract. Als bijvoorbeeld morgen een mooie dag voorspeld wordt, vraagt Stedin dan tuinders twee uur lang hun wkk op halve kracht te laten draaien. ”We compenseren de tuinder door de gemiste stroomproductie te vergoeden tegen de stroomprijs van die dag (day ahead markt). Om zijn kas toch te voorzien van warmte en CO₂ zet de tuinder zijn buffervoorraad in, en gebruikt hij zijn wkk op een ander moment van de dag. De tuinder behoudt hierdoor de beoogde inkomsten maar heeft geen brandstofkosten gehad om deze energie te produceren”, schrijft Stedin.

Een ander contract is de redispatch-overeenkomst. Als het vandaag bijvoorbeeld toch harder gaat waaien vraagt Stedin de tuinder de wkk toch uit te zetten. Stedin zorgt er dan voor dat de tuinder zijn positie op de elektriciteit behoudt. “Daarom vragen we een andere energieproducent buiten het congestiegebied de leveringsplicht over te nemen op kosten van Stedin (redispatch). De tuinder heeft als voordeel dat hij de inkomsten van de stroomverkoop mag houden zonder dat de WKK daadwerkelijk heeft hoeven leveren. Daardoor heeft hij dus geen brandstofkosten.”

Volgende winter starten we een nieuwe proef waarbij zij ons kunnen afschakelen

Hoewel netbeheerders in grote lijnen dezelfde netcongestiemaatregelen nemen, is dit contract om bedrijven bij acute storingen af te schakelen nieuw. “Het gaat dan om een speciaal type capaciteitsbeperkend contract. De precieze voorwaarden van het contract krijgen vorm in individuele gesprekken met de klant”, laat Stedin weten. De contracten worden ontwikkeld door Netbeheer Nederland, de koepelorganisatie voor netbeheerders. Er kunnen lichte nuanceverschillen bestaan tussen netbeheerders, maar de algemene voorwaarden zijn bij alle netbeheerders gelijk, stelt Stedin ook.

Ook David Hoogendoorn gaat meedoen aan de proef waarbij Stedin het bedrijf kan afschakelen. “Volgende winter starten we een nieuwe proef waarbij zij ons kunnen afschakelen. Als je al positie met electriciteitsverkoop hebt ingenomen, wordt dat teruggekocht. De regeling is ruim genoeg. Het is natuurlijk niet ideaal je wkk te stoppen en te starten. Het geeft extra slijtage, maar voor nu is het de beste oplossing.”

Gesprekken, maar mogelijk dwang

Stedin maakte 4 april ook het onderzoek bekend van de toepasbaarheid van congestiemanagement in Bleiswijk-Bergschenhoek. Tot 2028 is daar sprake van capaciteitsproblemen met het electriciteitsnet en wachtlijsten. Daar zijn 32 partijen met elektriciteitsproductie-eenheden groter dan 1 MW. Daar zijn ook twee grote leveranciers van 37 tuinders met een totaalvermogen van 50 MW. Richt Stedin zich dan op deze grote tuinbouwleveranciers? “Stedin voert in dit gebied gesprekken met allerlei partijen. Die gesprekken zijn nog gaande, dus daar kunnen we op dit moment nog geen uitspraken over doen”, zo stelt een woordvoerder. De mogelijke clusters van telers in dit gebied waren niet bereikbaar.

Als de flexibele contracten er niet komen, staat er ook een dwingender lijn in dat rapport van Stedin voor Bleiswijk-Bergschenhoek. “Indien nodig, zullen we aangeslotenen alsnog individueel benaderen. Wanneer dat tot niets leidt, bereiden we ons voor om verbruikers en producenten (met een gecontracteerd en beschikbaar gesteld transportvermogen van meer dan 1 MW) te verplichten om een aanbod te doen. Tegen met ons overeen te komen voorwaarden leveren zij dan een bijdrage aan het oplossen van de congestie door het aanbieden van congestiemanagementdiensten.”