Wkk krijgt concurrentie als warmteproducent

De sparkspread voor wkk’s in de glastuinbouw blijft in ieder geval de komende drie jaar gunstig. Tegelijk komen er meer uren met goedkope stroom, waardoor het aantal rendabele draaiuren per jaar afneemt van 3.500 uur nu naar minder dan 2.500 uur per jaar in 2030. Dit voorspelt adviesbureau BlueTerra in zijn jaarlijkse wkk-barometer.

Energie-expert Jeroen Larrivee: “Op de uren met goedkope stroom kun je relatief goedkoop warmte maken met elektriciteit. De wkk krijgt dus concurrentie op het gebied van warmteproductie. De sector moet daarom nu in actie komen.”

Goedkope elektriciteit

“Er komen veel uren met goedkope stroom”, denkt Larrivee. De eerste signalen daarvan tekenden zich afgelopen zomer al af, toen op zondag 16 juni vijftien uur lang sprake was van negatieve stroomprijzen. Afgelopen winter vielen de prijzen ook al sterk terug door een groot aanbod van windenergie.

De warmte uit een wkk wordt een deel van het jaar goedkoper en een deel van het jaar duurder dan alternatieven. Het is belangrijk dat telers hierop gaan voorsorteren

“We komen dus in een transitiefase: de warmte uit een wkk wordt een deel van het jaar goedkoper en een deel van het jaar duurder dan alternatieven. Het is belangrijk dat telers hierop gaan voorsorteren.” Bedrijven zullen volgens Larrivee vóór 2030 een warmtepomp of warmtenetaansluiting moeten hebben om toekomstbestendig en rendabel te blijven. Ook elektrische ketels (E-boilers) kunnen een rol spelen. Voor een warmtepomp of een E-boiler kan de beschikbare netcapaciteit wel beperkend zijn.

Extremere prijzen

De pieken en dalen in de elektriciteitsprijzen zullen extremer worden door de uitbreiding van wind- en zonnestroom. Maar ook door het verdwijnen van met name kolencentrales en kerncentrales in Noordwest-Europa. “Het aanbod van duurzame elektriciteit groeit veel harder dan de vraag die flexibele stroomverbruikers hebben. Tegelijk wordt de uitbreiding van duurzame stroom beperkt, doordat het stroomnet het toegenomen aanbod daarvan moeilijk kan verwerken.”

Energiemix

Flexibiliteit in het energiesysteem zou onder andere moeten komen van vraagsturing, waterstofcentrales en grote batterijen, maar dat gaat allemaal nog wel even duren. Batterijen en e-ketels kunnen ook aanbodspieken opvangen. Dat gebeurt ook in toenemende mate. “De wkk blijft voorlopig essentieel in de energiemix van telers en voor het elektriciteitssysteem. Met de komst van alternatieven voor warmte ontstaat ruimte om de wkk als noodvermogen op de markt te zetten.”

Gunstige sparkspread

Met de goede vooruitzichten van de sparkspread is het effect van belastingverhoging voor wkk-bedrijven in de eerste jaren beperkt, verwacht Larrivee. “Zeker voor onbelichte bedrijven. Voor belichte bedrijven nemen de kosten wel snel toe, evenals voor ketelbedrijven.”

Meer informatie over de laatste ontwikkelingen op de energiemarkten worden bekendgemaakt op de jaarlijkse Tuinbouw Energiedag van BlueTerra, op vrijdag 8 maart 2024 in De Meern. Hier zal Adri Bom-Lemstra, voorzitter Glastuinbouw Nederland, de keynote verzorgen, en zijn er verder sprekers aanwezig van Wageningen UR, Schenkeveld Tomaten en BlueTerra Energy Experts.