CBL: ‘Alleen maar méér in vaste ketens werken’

Grote beursgenoteerde bedrijven worden er dit jaar als eerste mee geconfronteerd: de nieuwe Corporate Sustainability Reporting Directive, oftewel CSRD. Kortweg verplicht deze nieuwe Europese wet bedrijven om te rapporteren over de duurzaamheid van hun bedrijf en hun toeleveringsketen. Vanaf volgend jaar wordt de richtlijn steeds breder uitgerold en zullen steeds meer bedrijven hieraan moeten voldoen. Het effect druppelt door in de hele voedselketen.

‘CSRD-wetgeving geeft boost aan duurzaamheidsrapportages’

Nederlandse supermarkten zijn volop bezig met het handen en voeten geven aan de nieuwe duurzaamheidsrapportages, vertelt Jennifer Muller. Zij is manager duurzaamheid bij het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), de brancheorganisatie van de Nederlandse retail. Rapporteren over duurzaamheid is voor de CBL-leden niet nieuw, zegt ze. “De afgelopen jaren rapporteren supermarkten al veel, in hun eigen jaarverslagen en op hun eigen websites. Maar CSRD geeft hier wel een enorme boost aan en zorgt voor versnelling. Je ziet ook dat nu een harmonisatieslag plaatsvindt. Door CSRD moeten alle ketenpartijen op dezelfde manier gaan rapporteren.”

Zijn supermarkten al lang bezig met de voorbereidingen?

“Beursgenoteerde bedrijven moeten vanaf boekjaar 2024 voldoen, waaronder het Nederlandse supermarktconcern Ahold Delhaize (het moederbedrijf van Albert Heijn). De rest van onze achterban moet vanaf boekjaar 2025 gaan voldoen. Dat zijn we al een paar jaar aan het voorbereiden.”

Welke rol speelt het CBL, in hoeverre trekken supermarkten gezamenlijk op?

“Uiteindelijk is het rapporteren natuurlijk aan bedrijven zelf. Het hangt ook van het bedrijf af wat materieel is (bedrijven hoeven alleen te rapporteren over wat voor hen belangrijk oftewel ‘materieel’ is, red.). Maar we zien wel dat supermarkten elkaar steeds meer opzoeken omdat ze een gedeelde basis hebben qua toeleveringsketens. ‘Scope 3’ is de grootste uitdaging. Dit onderdeel van de rapportage gaat niet over de emissies van een bedrijf zelf, maar over de emissies van partijen eerder in de keten. Ruim 95% van de CO2-uitstoot van een supermarkt is scope 3.

Een aantal van de grote supermarkten in Nederland (Albert Heijn, Jumbo, Lidl, SuperUnie) heeft zich in een consortium verenigd om te kijken: kunnen we op de één of andere manier die benodigde CO2-data geharmoniseerd verzamelen en uitvragen.”

Gaan straks ook boerenbedrijven zelf onder de CSRD vallen?

“Dat hangt van hun omzet en aantal medewerkers af. Er zullen vast grote boerenbedrijven zijn die eronder gaan vallen. Maar ook al val je zelf niet onder de CSRD, als één van jouw afnemers eronder valt zul je toch mee moeten. Supermarkten hebben de data nodig van alle partijen waarmee ze in een keten zitten, dus op die manier komt het ook bij andere bedrijven in de keten terecht.”

Gaat CO2 de boventoon voeren?

“Die scope drie is echt heel belangrijk, dus ik denk dat CO2 wel één van de belangrijkste pijlers gaat worden. Dat is ook heel helder te kwantificeren en dus te controleren. Onder andere vanuit het Parijs-akkoord wordt daar ook op gestuurd. Wat scope 3-emissies zijn van supermarkten, is vaak een scope 1-emissie voor boerenbedrijven (de emissie van het eigen bedrijf), dus daarom is het zeer relevant om hiermee aan de slag te gaan.

Maar we zien transparantie niet als einddoel, doch als middel om de keten te verduurzamen. Er zijn genoeg andere duurzaamheidsindicatoren waar we tegenaan lopen en iets mee moeten. In Nederland zijn we daar heel hard mee bezig. Een goed voorbeeld hiervan is de transitie naar één ster Beter Leven-kip. Alle supermarkten hebben daar commitment op afgegeven. De hele keten staat erachter, iedereen wil mee. Alleen lopen we er tegenaan dat niet genoeg vergunningen kunnen worden verleend voor die overdekte uitlopen, vanwege de ammoniakuitstoot. Dat is zonde.”

Hebben jullie als supermarkten een antwoord hoe dat verder moet?

“We zijn betrokken bij een samenwerkingsverband met diverse ketenpartijen en de overheid, waar we kijken hoe we dierlijke productieketens kunnen verduurzamen. Er is een specifieke werkgroep voor één ster Beter Leven-kip. Daarin hebben we alle barrières in kaart gebracht, en veel gesproken met de overheid over hoe we uit deze impasse kunnen komen. Supermarkten willen hun kip heel graag uit Nederland halen, maar dat moet wel mogelijk zijn.”

Als het niet mogelijk is om voldoende bedrijven om te schakelen, blijft het commitment dan staan en gaat de kip uit het buitenland komen?

“Uiteindelijk willen we die altijd uit Nederland halen, maar we willen ook niet terug in dierenwelzijn. Die stip op de horizon voor één ster Beter Leven heeft iedereen heel duidelijk gesteld. Dus dan ga je naar andere opties kijken. Dat is jammer, want het liefst doen we het natuurlijk gewoon samen met Nederlandse boeren. Ik hoop dat het lukt om hier beweging in te krijgen, want vergunningverlening is van belang voor alle verduurzamingsstappen die we in ketens willen zetten.”

De tijd van losse inkoop op het gebied van verse producten, is die ten einde?

“De beweging naar die strategische ketensamenwerking en duidelijk afgebakende ketens met vaste leveranciers is wel de toekomst. Zo kun je echt met elkaar de verduurzaming op gang brengen. We zien dit steeds meer gebeuren met bijvoorbeeld het Beter Voor-programma en PlanetProof, waarbij met vaste boeren en tuinders wordt samenwerkt. Daar gaan we steeds meer op inzetten.”

‘Ik denk dat er extra vraag naar data van boeren komt’

Zijn er specifieke data waarvan je verwacht dat boeren en tuinders hierom gevraagd gaat worden?

“CO2 is wel een heel belangrijke. Bij veebedrijven gaat het dan bijvoorbeeld om voergebruik. Veel informatie wordt ook al gevraagd in bestaande certificeringsschema’s. Ik denk dat er extra vragen zullen komen voor boeren, maar je kunt ook veel bestaande data goed ontsluiten. Los van het aanleveren van data is de grootste impact wel die tendens om in vaste ketens te gaan werken. Dat gaat alleen maar meer zijn.”