Kort geding gewasbescherming dreigt gevolgen te hebben voor alle teelten

De branchevereniging van de bloembollensector mag niet meedoen in een kort geding over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op een perceel van een Drentse lelieteler. Dat heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden donderdag besloten.

De zaak draait om een verbod op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen dat een Drentse boer in juni kreeg opgelegd in een kort geding. Het verbod betreft een specifiek perceel. De omwonenden hiervan vrezen voor hun gezondheid door het gebruik van bestrijdingsmiddelen.

Lees ook Kort geding: lelieteler moet stoppen met gewasbeschermingsmiddelen

Uitspraak ook mogelijk gevolgen voor andere teelten

Het turbo-spoedappèl in de zaak diende donderdag 6 juli. De Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB) vreest grote gevolgen voor alle bloembollenbedrijven als het vonnis uit het kort geding in stand blijft. De KAVB wil daarom deelnemen in de zaak aan de zijde van de desbetreffende teler. Gezien de algemene argumentatie in het vonnis lijkt het erop dat de uitspraak doorgetrokken zou kunnen worden naar in ieder geval andere percelen met bloembollen. Wellicht ook naar andere plantaardige teelten.

Ook in andere sectoren is de onrust groot

“De vraag is hoe verder, als de rechter door het CTGB toegelaten middelen in twijfel trekt”, zo zei KAVB-directeur Michael Mackaay tijdens de zitting. “Daar gaat precedentwerking vanuit. Ook in andere sectoren is de onrust groot.” De rechtbank wijst het verzoek van de KAVB echter af. Vrees voor precedentwerking is niet voldoende om mee te doen aldus de rechter, hierbij verwijzend naar uitspraken van de Hoge Raad. Om mee te mogen doen aan de zaak moet er een concreet belang zijn.

De advocaat van de boer zei tijdens de zitting van het hoger beroep niet te begrijpen dat conclusies van het RIVM, Ctgb (die gaat over de toelatingen in Nederland) en de Efsa (die gaat over de Europese toelatingen) in twijfel worden getrokken. Hij stelt ook dat de boer hard getroffen is door de zaak die dient in kort geding, en vergelijkt dit met een schot hagel. Volgens hem zou dit echter een bodemprocedure moeten zijn tussen de Nederlandse overheid en belangengroepen, waarbij deskundigen gehoord worden over het onderwerp.

Gezondheid omwonenden

De omwonenden vrezen voor hun gezondheid als gevolg van bestrijdingsmiddelen, en stellen dat bij de lelieteelt bovenmatig veel bestrijdingsmiddelen gebruikt worden. Er zou een link zijn tussen het gebruik van bestrijdingsmiddelen – zeker als deze in een cocktail worden gebruikt – en bepaalde neurologische aandoeningen zoals parkinson, alzheimer en ALS stellen zij, verwijzend naar internationaal onderzoek.

Volgens hun advocaat erkennen overheid en CTGB dat er op dit gebied kennis ontbreekt, en dat meer onderzoek nodig is. De omwonenden willen dat de boer exact aangeeft welke middelen hij tijdens het seizoen gaat inzetten en wanneer hij deze gaat gebruiken.

Omwonenden zeggen anonieme dreigbrieven te ontvangen

Tijdens de zitting bleek dat de verstandhouding in het dorp inmiddels zwaar verstoord is en de situatie hoog oploopt. Omwonenden zeggen anonieme dreigbrieven te hebben ontvangen met de boodschap dat ‘nog niet alle NSB’ers dood zijn’ en eindigend met ‘wordt vervolgd’. De advocaat van de boer benadrukt dat het boerengezin hier niets mee te maken heeft en noemt het pijnlijk dat dit gebeurt.

De rechter probeerde nog of een minnelijke schikking niet mogelijk was, maar daarvoor zagen beide partijen geen mogelijkheden vanwege de uiteenlopende belangen. Vanwege het spoedeisend belang van met name de teler – die sinds het vonnis uit het kort geding geen gewasbeschermingsmiddelen meer gebruikt en aangeeft dat het perceel straks niet meer te redden is – doet het gerechtshof komende maandag uitspraak in het hoger beroep.

Dat gebeurt met een zogenaamd kop-staartvonnis, waarin alleen de beslissing van het gerechtshof zal staan. Het uitgewerkte vonnis, met daarin de argumentatie van de rechters, volgt over twee weken.