Scherven van Landbouwakkoord rapen

Woensdag 21 juni gaat de stekker eruit, nadat een dag eerder LTO Nederland zich terugtrekt. Logisch dat andere partijen niet verder willen. Teleurstelling alom, van minister Piet Adema, de provincies, banken, jonge boeren (NAJK), bioboeren, natuurorganisaties tot supermarkten.

Tweede Kamer wil regie terug

Wat rest zijn de scherven: het conceptakkoord dat het niet haalt. Het document waar een halve ministersploeg bij betrokken is. Zelfs de inzet van premier Mark Rutte kan LTO niet overtuigen. Goede intenties, aldus Sjaak van der Tak, maar daar kun je niet op koersen. Bovendien ontbreekt het aan vertrouwen. Het poldermodel heeft een deuk opgelopen. De Tweede Kamer – die een jaar buitenspel staat – wil de regie terug. En misschien niet alleen in dit dossier.

Adema moet perspectief scheppen

Adema zal nu zelf het perspectief voor de land- en tuinbouw moeten scheppen. Achter de schermen heeft hij daar natuurlijk allang aan gewerkt. Elementen uit het conceptakkoord zullen er in doorklinken. Waar LTO op afknapte, blijft staan. De stikstof-, klimaat-, water- en natuurdoelen zitten in strakke Europese kaders gegoten.

Alle partijen weten dat het menens is

De provincies hoopten eindelijk ook hun plannen voor het landelijk gebied te kunnen afronden. Het Landbouwakkoord zou het perspectief zijn. Niet dus.

Verdienmodel

De minister zal in die slag naar verduurzaming iets van verdienmodel moeten stoppen. Koepelorganisatie CBL laat bij monde van directeur Marc Jansen weten dat de supermarkten echt inzetten op dat verdienmodel. Rabobank zegt € 3 miljard beschikbaar te stellen om de land- en tuinbouw verder te verduurzamen. Misschien zit daar dan ergens de winst van dit lang, intensief praattraject. Alle partijen weten dat het menens is.

Praten heeft nu even geen zin meer

Niemand staat te juichen bij een patstelling. Praten heeft nu even geen zin meer. Het komt aan op daden. Te beginnen bij Adema c.s. gevolgd, of misschien wel zelfstandig, door alle partijen in de keten. Let wel: de boer en tuinder is er daar ook een van. Rabobank merkt terecht op dat omschakeling naar duurzame landbouw alleen kan slagen als álle betrokken partijen meedoen.