Rechter dwingt teler te stoppen met legaal spuiten

Dat is de uitkomst van een kort geding, aangespannen door omwonenden. De voorzieningenrechter van de Rechtbank Noord-Nederland vindt dat ernstig letsel bij de omwonenden niet uitgesloten kan worden.

Mogelijk andere afweging siergewas dan voedselgewas

Hoe verstrekkend deze rechterlijke uitspraak is voor fruit- of groentetelers met percelen grenzend aan burgerwoningen, is onduidelijk. Als het belang van voedselzekerheid mee zou spelen, zou de belangenafweging mogelijk anders kunnen uitvallen dan bij een siergewas als lelies, aldus de voorzieningenrechter.

Volgens de rechter is ondanks de toelating van die gewasbeschermingsmiddelen onvoldoende duidelijk welk effect het spuiten van meerdere middelen heeft. Blootstelling aan een combinatie van afzonderlijk toelaten middelen kan op de lange termijn een verhoogd risico geven op bepaalde neurologische aandoeningen zoals parkinson, alzheimer en ALS.

De rechtbank stelt dat substantieel internationaal onderzoek beschikbaar is waaruit een causaal verband blijkt tussen bepaalde gewasbeschermingsmiddelen en deze ziekten.

Gevolgen stapeling middelen

Daarnaast constateert de rechter dat zowel het Nederlandse College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) als de Europese toezichthouder Efsa bij toelating van middelen geen onderzoek doen naar de gevolgen van stapeling van verschillende gewasbeschermingsmiddelen. Dit terwijl de middelen in de praktijk wel in combinatie worden toegepast.

De rechter weegt verder mee dat bij een Nederlands onderzoek residuen van 170 verschillende middelen zijn aangetroffen in de directe omgeving van akkers waar gespoten is, in dieren en mensen.

Teler neemt extra maatregelen

De lelieteler nam al allerlei maatregelen om verspreiding van residuen tegen te gaan, volgens de Overeenkomst Gebruik gewasbeschermingsmiddelen Gemeente Westerveld. Hij heeft spuitvrije zones ingericht, maakt gebruik van een speciale spuitinstallatie die drift tot het minimum reduceert en gebruikt inmiddels voor 75% biologische middelen.

De rechter is ervan overtuigd dat het bedrijf zich inspant om verantwoordelijk om te gaan met bestrijdingsmiddelen, maar vindt dat het grote risico voor omwonenden van het desbetreffende perceel zwaarder weegt.

Spoedeisend belang

De uitspraak is gedaan in een kort geding. Daarbij moet een spoedeisend belang zijn. Hiervan is in dit geval sprake, aldus de rechtbank, omdat de omwonenden vrezen voor hun gezondheid. De teler zal tijdens het teeltseizoen wekelijks blijven spuiten, terwijl een uitgebreide bodemprocedure jaren zou kunnen duren. De teler kan in hoger beroep tegen de uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland.