Duitse aardbeitelers kiezen graan, appels of asperge

De Duitse aardbeienteelt in Duitsland is gekrompen van 19.123 hectare in 2014 naar 14.862 hectare in 2022. Het Duitse journaal Tageschau maakte een onderwerp van de lastige situatie voor telers die de hogere minimumlonen niet kunnen doorberekenen.

Vorstschade en prijsdruk uit het buitenland

“Ik heb het altijd leuk gevonden om aardbeien te telen, maar ik kan het gewoon niet meer”, zegt teler Albrecht Schäffer. Zo’n 20 jaar geleden nam hij het bedrijf van zijn ouders over in Ravensburg aan de Bodensee en verbouwde jarenlang voornamelijk groenten en aardbeien, ondertussen nog maar op 0,8 hectare van in totaal 22. Op de rest verbouwt hij graan en appels. Oorzaak is de slechte omzetsituatie, zegt Schäffer. “2012 tot 2019 waren steeds slechte tot catastrofale jaren voor de aardbeienoogst. Er waren jaren met een verlies van € 3.000 per hectare.” Er was steeds vorstschade of prijsdruk van buitenlandse leveranciers.

Als het om aardbeien gaat, bestaat de helft van de kosten uit loon.

Meer asperges telen

De aardbeienoogst is al begonnen bij Rolf Haller uit Horgenzell aan het Bodenmeer. Ze oogsten 100 dozen per dag. Bij de piek vanaf juni zullen dat rond de 6.000 dozen van 5 kilo per dag zijn. Haller teelt aardbeien op 100 hectare. Het fruit beslaat 60% tot 70% van zijn teelt, maar waarschijnlijk zal hij volgend jaar de aardbeienteelt moeten verkleinen en dan meer asperges gaan telen.

“De prijzen voor kunstmest en brandstof zijn gestegen, maar het meeste is het minimumloon”, zegt Haller. “Als het om aardbeien gaat, bestaat de helft van de kosten uit loon.” De boerenorganisaties pleiten voor een uitzondering op minimumloonregels voor land- en tuinbouw. Het zijn immers vooral buitenlandse arbeidskrachten die het werk komen doen.

Aardbeienprijzen noodgedwongen verlagen

Het doorrekenen van hogere kosten lukt niet door lagere lonen in Zuid-Europa en dus goedkope concurrentie. In 2022 probeerde Haller de bakjes van 500 gram te verkopen voor € 4,50 en bleef hij met product zitten. Dus het ging terug naar € 2,90, de prijs van 2021, maar dat betekent dat hij verliezen lijdt. Dit jaar kost het bakje van 400 gram € 3,90 in zijn eigen boerderijwinkel. De teler uit het Bodenmeer verkoopt de helft van zijn oogst via directe verkoop, via boerderijwinkels, kraampjes en markthandelaren op de weekmarkt. De andere helft gaat naar de detailhandel.