Spuitvrije zones instellen leidt tot planschade teler

Dat schrijft het ministerie van Landbouw (LNV) in een brochure over gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. De brochure ‘Nabuurschap’ bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is opgesteld door bureau Arcadis. Het schetst de voetangels bij uitvoering van ruimtelijk beleid met functies als wonen naast teelt.

Het is alleen mogelijk om in het bestemmingsplan spuitvrije zones op te nemen, als dit locatiespecifiek is onderbouwd. Wat is het effect op de volksgezondheid van de mensen? Op dit moment lijkt er onvoldoende basis om voor alle teelten ‘algemene spuitzones’ in bestemmingsplannen op te nemen. Daarvoor moet onderbouwing zijn dat het gevaar op gezondheid van omwonenden groot is. Deze bewijslast is niet te leveren. Ook als dat wel te leveren is, blijft nog een overgangsregeling nodig voor de teler of uitsterfconstructie. Dat leidt dan tot waardedaling.

Niet compenseren inkomensdaling

Ook als zo’n besluit deugdelijk is gemotiveerd zal instelling van een spruitvrije zone dus leiden tot planschadeverzoeken van telers, stelt Arcadis. Daarbij hoeft inkomensschade niet te worden vergoed, omdat de telers het huidige gebruik van hun gronden onder het overgangsrecht mogen voortzetten. Het nieuwe bestemmingsplan heeft wel een negatief effect op de waarde van hun percelen.

Arcadis wijst wel op de mogelijkheid van maatwerk bij nieuwe situaties, dus bij overschakeling naar een nieuw gewas of uitbreiding. Dan is het mogelijk om te werken met een aanlegvergunningenstelsel in het bestemmingsplan. Er wordt dan een vergunningplicht opgenomen voor de aanplant van nieuwe teelt, maar ook voor de uitbreiding van bestaande teelt. Zo wordt veel minder diep ingegrepen op de bedrijfsvoering van de telers, zonder dat de belangen van inwoners worden verwaarloosd.