Vlaanderen wil aandeel biologische landbouw verhogen naar 5%

Dat staat in het ‘Strategisch plan Bio 2023-2027’ dat maandag door landbouwminister Jo Brouns gelanceerd werd. Om dat doel te realiseren moet er vooral ook aan de vraagzijde iets gebeuren. In het nieuwe vierjarenplan, dat de versie 2018-2022 vervangt, komt de nadruk dan ook meer te liggen op de vraagzijde. Tegen 2027 moet ook 5% van de totale consumptie biologisch zijn.

Consumptie biologische voeding stimuleren

Door marketing en onderwijs wil de overheid de consumptie stimuleren. Ook ligt er een belangrijke taak bij de retail en de verwerkende industrie. Deze zijn beiden betrokken bij het opmaken van het plan. Zelf geeft de overheid alvast het goede voorbeeld. Tegen 2027 moet 5% van de overheidscatering biologisch zijn.

“Het is zeker geen gemakkelijk opgave, vooral omdat de sector moeilijke tijden doormaakt, door de algemene inflatie van voedingsmiddelen”, vertelde landbouwminister Brouns tijdens de lancering van het strategisch plan.

Verduurzaming landbouw

Met het plan voor de biologische landbouw, dat in overleg met de sector tot stand kwam, geeft de Vlaamse overheid vorm aan de Europese Farm-to-Forkstrategie, die onder meer het doel heeft de landbouw duurzamer en klimaatneutraal te maken. “De biologische landbouw vervult in Vlaanderen een voortrekkersrol bij de verdere verduurzaming van de landbouwsector. Als minister van landbouw wil ik ervoor zorgen dat de biosector in Vlaanderen ook de komende jaren verder kan groeien”, aldus Brouns.

Hij erkent dat de vraag naar biologische producten cruciaal is in het verhaal. “Alleen een toename van het biologische areaal en van het aanbod nastreven, is zinloos als de consument niet volgt.”

Best practices uit Nederland

Lieve Vercauteren, directeur van Bioforum, de sectorvereniging voor de biologische landbouw- en voedingsketen, stelt dat aan de vraagzijde een belangrijke rol is weggelegd voor de retail en de voedingsindustrie. Beiden hebben in de vorm van belangenorganisatie Comeos en Fevia meegeschreven aan het plan. Vercauteren wijst op best practices uit Nederland. “Zo heeft bijvoorbeeld Plus besloten als huismerk halfvolle melk alleen nog maar als biologisch te verkopen. Met dat soort maatregelen kunnen supermarkten de vraag sturen.” Bioforum heeft extra financiële middelen gekregen om zijn werking te bestendigen.

Budget voor bewustwording

Ook is er extra budget (€ 800.000) uitgetrokken voor het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) dat een rol moet spelen bij de bewustmaking van de burgers over wat “bio” precies betekent en wat de verdiensten van de biologische productie zijn. “Met marketingcampagnes willen we de psychologische drempel bij consumenten voor biologische producten verlagen. Er hangt nu een niche-imago aan de producten, terwijl dat eigenlijk steeds minder het geval is”, vertelt VLAM-directeur Filip Fontaine.

Niet alleen de consument is doelwit van de promotiecampagne, ook de jeugd moet bereikt worden. Met educatieve pakketten voor het onderwijs wil de Vlaamse overheid ook kinderen en jongeren op een laagdrempelige manier kennis laten maken met het bioverhaal.

Gemeenschappelijk Landbouwbeleid

De nadruk op de vraagzijde, betekent volgens Brouns niet dat de aanbodzijde onbelangrijk is. Het plan biolandbouw moet gezien worden in combinatie met het nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) dat op 1 januari 2023 van start ging. Vlaanderen werkte daarvoor een Strategisch Plan uit dat met een toegenomen budget voor de biosector extra financiële middelen voor de landbouwers voorziet: zowel via specifieke steun voor omschakeling naar de biologische productie als via maatregelen waarvoor de landbouwers door hun biologische productiemethodes zonder al te veel extra inspanningen in aanmerking komen.

Overkoepelend plan

Ook Fevia, de brancheorganisatie voor de voedingsmiddelenindustrie benadrukt het belang van de aanbodzijde. Woordvoerder Nicholas Courant: “Zeker in vergelijking met andere landen was het bio-aanbod niet altijd groot. Voor grote verwerkers is het belangrijk dat er een constante, stabiele grondstoffenflow is.” De belangenvertegenwoordiging voor de verwerkende industrie juicht het nieuwe plan desalniettemin toe. “Uit consumentenonderzoek is gebleken dat aandacht voor duurzaamheid en biologisch niet van voorbijgaande aard is. Een grote groep consumenten neemt het bij hun productkeuze mee. Onze bedrijven geloven daarom zeker dat er marktpotentieel is. Het is daarom goed dat de Vlaamse overheid met een overkoepelend plan dat potentieel benut.”

Medeauteur: Carolien Kloosterman