Telers staan voor lastige keuze nu HAK biologisch gaat eisen

Telers die leveren aan conservenfabrikant HAK zijn in 2021 allemaal gekwalificeerd voor duurzaamheidscertificaat On the Way to PlanetProof. Nu zegt HAK dat het overschakelt op producten uit de biologische teelt. In 2027 moet dat 100 procent zijn. In 2025 moet dat percentage al op 30 procent liggen. HAK maakt dat bekend op de Biobeurs als nieuws, maar schreef die ambitie al precies zo op in het maatschappelijk jaarverslag van 2021.

PlanetProof is voor HAK een opstap naar biologisch. “Met de omschakeling die we hebben gemaakt naar On The way to PlanetProof hebben we al gezien dat het kan om stevige ambities te realiseren, met zowel maatschappelijke waarde als verdienvermogen voor de teler”, zegt directeur Timo Hogeboom van HAK. Telers kunnen een contract van vijf jaar of langer tekenen met HAK als ze deelnemen.

Telers verrast

De stap van HAK is voor telers een verrassing, blijkt uit een korte rondgang. Twee bonentelers laten weten hard te moeten nadenken over de effecten op het bedrijf. De overgang van PlanetProof naar biologisch is teelttechnisch groot. Een overstap naar biologisch betekent ook dat het hele bedrijf gecertificeerd moet worden. Bij PlanetProof was dat alleen voor een gewas.

Andere afnemers van bijvoorbeeld frites hebben die vraag naar biologisch niet. Het kan alleen als alle afnemers hun vraag naar biologisch vergroten en dat is gezien de huidige marktontwikkelingen met biologisch niet te verwachten, stellen zij. Ook zien zij dat perceelroulatie met buren lastiger wordt als zij niet ook naar biologisch omschakelen. Ze willen niet met naam reageren op deze stap van HAK. Dat biologische teelt op een grotere schaal goedkoper kan, zoals HAK stelt, is niet zeker, stellen zij. Dat HAK op enig moment wilde doorontwikkelen richting biologisch was bij telers wel bekend.

Joachim Nieuwhoff, directeur Inkoop en Landbouw bij HAK, is zich bewust van de sleutelrol voor telers én van de extra inspanningen die bij deze verandering komen kijken. “Wij realiseren ons dat dat niet gemakkelijk is en willen de telers daarom hierbij net als bij On the way to PlanetProof nauw ondersteunen.”

Al eerder onderzocht

In 2019 onderzocht HAK al de overgang naar volledig biologische teelt. Toen zag HAK te grote problemen op gebied van beschikbaarheid en kwaliteit. Zo was de oogstonzekerheid te groot waardoor volledig overstappen in één keer voor telers te grote risico’s zou betekenen. Daarnaast zorgt klimaatverandering voor meer kans op schimmels en ziektes, die de uitdaging nog groter maken. Voor verduurzaming, grootschalige lokale teelt en opbrengstzekerheid bleek toen On the Way to PlanetProof het meest optimale systeem. Toen zei HAK dat Nederlandse groenten en fruit 80 procent van het volume van HAK uitmaken. Nu is dat 85 procent.