Compromis rondom plantveredeling in de maak

Kwekers kunnen maar voor een deel worden vrijgesteld van octrooien bij plantenveredeling. Dat schrijft minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) in een brief aan de Tweede Kamer.

Het afgelopen jaar onderzocht Verhagen een uitgebreide veredelingsvrijstelling, waar LTO en verdelingskoepel Plantum voorstander van zijn, maar dit lijkt niet haalbaar. Verhagen zal binnenkort een wetsvoorstel indienen voor een beperkte veredelingsvrijstelling in het octrooirecht. Daarbij zal een licentie nodig zijn als kwekers veredeld materiaal willen uitbrengen waarvoor zij materiaal met een octrooi gebruiken.



Er wordt steeds vaker octrooi aangevraagd op biologisch materiaal, onder meer door chemische en farmaceutische bedrijven. Daardoor kunnen kwekers niet altijd meer vrij beschikken over het uitgangsmateriaal voor plantenveredeling. Deze bedrijven waren tegen een uitgebreide vrijstelling van het kwekersrecht. Verhagen lijkt nu op een compromis aan te sturen. Nederlandse kwekers spelen een grote rol op de wereldmarkt voor voedingsgewassen en sierteelt.



Volgens een rapport, uitgebracht door oud secretaris-generaal van de Europese Commissie Trojan, zou een uitgebreide veredelingsvrijstelling echter tot gevolg hebben dat allerlei bedrijven via planten producten kunnen gaan maken waarvoor nu nog een licentie nodig is van de octrooihouder. Dat kan grote schade toebrengen aan innovatieve bedrijven en de ontwikkeling van een economie op basis van groene grondstoffen afremmen. In het rapport staat ook jurisprudentie van een zaak in tomaat en broccoli.



Bij een beperkte veredelingsvrijstelling mogen kwekers voor veredeling vrijelijk biologisch materiaal gebruiken waarop een octrooi rust. Maar ze hebben wel een licentie nodig als ze nieuwe plantenrassen commercieel gaan exploiteren, en die rassen de eigenschappen hebben die onder het octrooi vallen. ‘Er is een goede balans nodig tussen de belangen van industrie en de kwekers,’ aldus Verhagen. ‘Daarom zullen we in nauw overleg met alle betrokken sectoren de gedeeltelijke vrijstelling uitwerken.’