Verschuiving groenteverwerkers in energiecrisis

De branche conservengroente telt in Nederland vier echte spelers. Volgens verwerkerskoepel Vigef hebben deze bedrijven hun energiepositie zien exploderen van 5% van de kostprijs naar gemiddeld 25 tot 35%, met uitschieters naar beneden en boven. De tijdelijke ontspanning van de energiemarkt maakt daarin wezenlijk geen verschil.

Hak kwam met een maatregel om productie tijdelijk te staken. Mogelijk produceren ze meer vooruit in lopende goedkopere energiecontracten. De verwerking van peulvruchten laat deze wijze van plannen overigens toe. Die bonen zijn houdbaar.

Komende winter zijn de verwerkingskosten in ieder geval te hoog. Hak verwacht dat de effecten voor de keten gering zijn. “Vooralsnog heeft dit geen impact op de levering van onze producten en ook niet op de telers die voor ons telen. Er komen op dat moment ook geen verse groenten van het land.”

Keten in het geding

Het tijdelijk stoppen met productie is wel een serieus signaal. Niet alleen de positie van Hak is in het geding, laat het conservenbedrijf weten. “We kunnen niets anders dan de extra gestegen kosten – die we niet op ons kunnen nemen – door te belasten naar onze klanten. Dit is ook van belang om de hele keten overeind te houden, met voldoende verdienvermogen voor de telers waar we mee samenwerken.”

Hak wist begin 2021 prijsstijgingen door te voeren die voortvloeiden uit verduurzaming van de keten, weet Sebastiaan Schreijen, analist bij Rabobank. Telers gingen werken volgens eisen van PlanetProof. De fabrikant moet nu dus opnieuw aan de slag in prijsonderhandelingen met retail. En onderhandelingen zijn complex. De klant laat A-merkproducten ook al vaker links liggen. Omdat klanten naar Aldi en Lidl lopen, is er ook weinig bewegingsruimte in prijs bij de luxere supermarkten, stelt de Rabobank-analist. Zij zullen ook wijzen op de energiecompensatie van de overheid.

Start prijsonderhandelingen

De komende maanden worden daarmee heel spannend voor voedingsbedrijven. De prijsonderhandelingen voor contracten in 2023 in voeding starten traditioneel eind oktober en lopen tot december. “Die zag je vorig jaar tot februari, maart doorlopen, en vervolgens werden deze versneld afgesloten onder invloed van de oorlog. Supers waren bang dat ze misgrepen. Nu zie je dat kosten oplopen en dat fabrikanten naar de markt toelopen en verwachten prijsverhogingen door te moeten voeren.”

Prijsonderhandeling voor conserven met zomergroenten start op het moment dat ook teeltcontracten besproken worden. Leveranciers proberen tegelijk met telers en retailers contracten te sluiten. Wat Hak nu uit productie haalt, zijn niet zomergroenten maar peulgroenten. Schreijen: “Ik kan me voorstellen dat onderhandelingen daarvoor wel meelopen met reguliere prijsonderhandelingen, nu dus.”