De teloorgang van plantenkweker Plantise bewijst de noodzaak van het energiesteunpakket van het kabinet voor bedrijven. Maar kan en moet de overheid alle bedrijven redden?
Voor Plantise komt het voor begin 2023 voorziene energiecrisissteunpakket van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat te laat. Zeker als dat echt pas per 1 april zou ingaan. De tussentijdse maatregelen voor acute nood die de overheid per november treft helpen hoogstens om de gestructureerde beëindiging van activiteiten van Plantise niet alsnog in een faillissement te laten uitlopen.
Al na de eerste coronagolf gingen er stemmen op dat de steunpakketten die (tuinbouw)bedrijven door die crisis heen loodsten, ook bedrijven in de benen hielden die onvoldoende toekomstperspectief hadden. Tijdens en na de coronacrisis gingen niet meer maar veel minder bedrijven failliet dan in een gemiddeld jaar.
‘Moeten we wel gas in kassen stoppen?’
De energiecrisis confronteert bedrijven alweer buiten hun schuld met nooit eerder vertoonde kostenstijgingen. Ook nu klinkt de roep om overheidssteun én de roep om beter te kijken naar welke bedrijvigheid we misschien beter kunnen afbouwen. Moeten we bloemen in kassen blijven telen? Moeten we ’s winters gas stoken voor tomaten en aardbeien uit Holland? Glastuinbouw Nederland praat zich de blaren op de tong om het belang van de sector te verdedigen. Maar de twijfel is gezaaid.
Uit evenwicht door fusie en twee crisissen
De plantenkwekers kweken voor de telers uit. Altijd ’s winters. Het schoolvoorbeeld dus van wat nu zo mooi ‘het energie-intensieve MKB’ wordt genoemd. Dat Plantise als eerste onderuit gaat, heeft uiteraard vooral heel veel te maken met de gasprijs. Ook de loonkostenstijging door de verhoging van het minimumloon wordt aangehaald.
Echter, ook de altijd ietwat verstorende werking van een recente fusie speelt mee. Aanpassingen aan de organisatie en wisselingen in het management kosten altijd moeite, tijd en dus geld. Dat was vermoedelijk geen probleem geweest, als er na de coronacrisis niet direct een energiecrisis overheen was gedenderd.
Steun versus ondernemersrisico
‘Ondernemersrisico!’ versus ‘een in de kern gezond bedrijf door een niet te voorspellen crisis heen helpen’. Het kabinet kiest toch weer voor het tweede, nadat het een vol jaar met exorbitante energieprijzen heeft geschermd met het eerste standpunt. De zakken van Kaag zijn echter niet meer zo diep als die van haar voorganger op Financiën drie jaar terug. De rekensommen voor steun zullen zuiniger zijn.
Plantise zal niet het laatste Nederlandse glastuinbouwbedrijf zijn dat ongewild de deuren moet sluiten.
Lees meer over het thema energie via GFactueel.nl/energie/