Hete herfst voorzien op Duitse markt groente en fruit

​De Duitse groente- en fruitmarkt vreest een heel moeilijke periode. Er is hoop dat de energiecrisis niet te veel schade aanricht, maar de tekens zijn niet gunstig. Dat bleek eerder deze maand op het Deutsche Obst und Gemüse Kongress in Düsseldorf.

Supermarktketen Globus was het duidelijkst. De keten heeft plannen klaarliggen om het assortiment aan te passen door de crisis. De keten heeft eigen bakkerijen en sushi-stores en lijkt daarmee extra kwetsbaar als Duitsland inderdaad in een recessie komt.

‘Glastuinbouw wordt niet gehoord’

De Duitse groente- en fruitteelt vreest afname van het areaal als bedrijven niet worden geholpen. De Duitse brancheorganisatie Zentrallverband Gartenbau (ZVG) wil daarom nu direct af van de CO₂-heffing en vraagt noodsteun in de vorm van lagere energiebelasting, maar de glastuinbouw wordt niet gehoord, zei bestuurder Christian Ufen.

“Eerst komt de glastuinbouw bij het ministerie aankloppen, dan de visserij en vervolgens wordt over de huishoudens gesproken. Dan zijn alle verzoeken van de glastuinbouw alweer vergeten.”

De Duitse telers zijn zeer ontevreden, maar Ufen ziet nog geen protesten zoals in Nederland en Spanje. Hij waarschuwde voor harde onderhandelingen over contracten met supermarkten voor 2023.

Tekort aan transport

De Duitse versvervoerder Coban luidde ook de noodklok. Corona, de oorlog in Oekraïne, Brexit en het veranderende klimaat zijn allemaal bedreigingen voor de keten van groente en fruit. Er is een schreeuwend tekort aan transportmiddelen overzee, maar ook op het land. Kosten stijgen en leveringsafspraken kunnen niet allemaal gehaald worden. De keten moet zich aanpassen aan de nieuwe onzekerheden. De afhankelijkheid van enkele herkomstlanden moet verkleind worden. Dat betekent diversifiëren. Handelsbedrijven moeten inkopers bovendien veel beter met verkopers laten communiceren, zodat klanten weten wat de vertraging van producten is. Dat betekent meer monitoren van productstromen en het loslaten van vaste seizoensprijzen, stelt Jürgen Bruch van Cobana. Hij pleitte voor een dieseltaks.

Arbeidsproblemen

Daar komen nog arbeidsproblemen bij. De Duitse transportsector komt 60.000 tot 80.000 vrachtwagenchauffeurs tekort. Zonder wijziging van beleid kan het binnenlands transport imploderen, waarschuwt hij. Om grote storingen in de ketens te voorkomen wordt bedrijven al aangeraden grotere voorraden aan te houden.

Meer goedkope import

De Duitse supermarktketen Rewe ziet een ander effect dat nadelig is voor Duitse telers. Er is minder vraag naar duurdere regionale groente en fruit en meer vraag naar goedkopere basisproducten, vaak import. Contracten worden aangepast. “We moeten helaas met leveranciers nieuwe afspraken maken en zeggen dat we niet het hele volume nodig hebben. Met hen praten we over oplossingen. Hoe kunnen we jullie kosten verlagen? Dat kan bijvoorbeeld door sorteringseisen te verruimen bij andere producten, of door meer basisproducten af te nemen. We moeten creatief zijn en met onze vaste leveranciers naar oplossingen zoeken.”

Voedingssector moet gezamenlijk optrekken

Journalist van Fruitnet Media, en gespreksleider Karten Reh, ziet dat een cruciale keten als de voedingssector nog altijd geen steun krijgt, maar daarin ook niet gezamenlijk optrekt. Aan de andere kant zullen alle negatieve krachten in de keten veranderingen brengen die niet per se slecht zijn. “Ik geloof in creativiteit. Zaken zullen in beweging komen, zoals samenwerkingen. Daarover wordt al nagedacht en gesproken.” De afzetorganisatie die zijn keten het best door deze storm loodst heeft bovendien de beste groeikansen.