‘Produceren voor export of binnenland?’

Nu ik in Kazachstan werk, zie je hetzelfde verschijnsel. Het grootste deel van de productie is export. Dit is helemaal geen raar verschijnsel. Om een rendabele productie op te zetten, die veel kapitaal vereist, is schaalgrootte noodzakelijk. Iedere econoom zal dit beamen.

Landbouw moet kleinschaliger

Nu hoor ik zogenaamde landbouwspecialisten, waarvan sommigen professor zijn, zeggen dat 75% van onze landbouwproductie voor export is en helemaal geen nut heeft. Onze landbouw moet een transitie ondergaan en kleinschaliger worden.

Behalve het negatieve effect op onze betalingsbalans zal dit idee een afbrokkeling van ons opgebouwd kennisniveau teweegbrengen. Ontwikkelingen en innovatie zullen op een lager plan komen. De boeren zien dit op zich afkomen. Er worden kaarten getoond van wie verdwijnen moet. Uitgekochte boeren krijgen een beroepsverbod, ze zouden eens ergens anders starten.

De elite denkt dat we agrarische producten beter kunnen importeren en ons bezig moeten houden met meer rendabelere activiteiten

Gemis aan inzicht

Maar het is niet de stikstof die mij zorgen baart, nee: het gemis aan inzicht van onze regering. Waar komt dit dan vandaan? Voor een deel zijn het mensen die gek gemaakt zijn door de milieudrammers. Op zich nog niet het ergste, er zit een waarheid in, alleen is die veel kleiner dan wordt beweerd. Erger is het feit dat er grond en ruimte nodig is. De elite denkt dat we agrarische producten beter kunnen importeren en ons bezig moeten houden met meer rendabelere activiteiten.

Het zijn twee zaken die elkaar tegenspreken. Wij produceren veel milieubewuster dan enig ander land. En daarom steun ik de boeren, het zijn mensen die op durven komen voor hun belangen. Want vandaag zijn het de boeren maar morgen kan het de glastuinbouw zijn.