‘Elke wind kan op gasmarkt donderslag worden’

Europa moet zich voorbereiden op het scenario dat we de winter in moeten zonder Russisch gas. Die waarschuwing slingerde gisteren het Internationaal Energie Agentschap (IEA) de wereld in. Dit in Parijs gevestigde energiebureau waar 31 westerse landen lid van zijn en waarmee er nog eens 10 zijn geassocieerd, werd in het leven geroepen vlak na de Oliecrisis. Het komt met analyses van de energiemarkten, waarvan de jaarlijkse World Energy Outlook de bekendste is.

Het IEA is gezaghebbend, maar ook conservatief. Vorig jaar pas maakte het IEA eindelijk een begin met de lang verwachte draai naar erkenning van het belang van hernieuwbare energie. Dat benadrukt voorzitter Fatih Birol nu opnieuw: landen moeten hun investeringen in de energietransitie sneller opvoeren. Maar mogen – of moeten zelfs – ondertussen ook weer meer steenkool en kernenergie gebruiken om nu al gas de gasvoorraden te kunnen laten instromen.

Constante beïnvloeding vrije markten

Birol en zijn IEA is een van de vele stemmen die hun invloed hebben op onze ‘vrije’ energiemarkten. Van Poetin tot Jetten, van de OPEC tot de Duitse netbeheerwaakhond, markten stuiteren op en neer op de maat van hun woorden en persberichten.

Steenkool wordt snel duurder nu zoveel Europese regeringen hun restricties op het gebruik ervan laten varen. Het is dus ook niet zo dat nu het weer mag ook meteen álle kolencentrales ‘vol gas’ gaan draaien – en stroom daardoor ineens goedkoper zou worden.

Vrije maar ondoorzichtige markten

Elke tuinder met zijn eigen energiemix van gas, stroom, wkk, ketel, contract zus en contract zo weet hoe ingewikkeld en ondoorzichtig de vrije energiemarkt in elkaar zit. Vraag en aanbod, het lijkt zo simpel, maar als daar politiek en oorlog en speculatie en manipulatie doorheen gaan lopen, dan blijkt hoe snel prijzen kunnen veranderen en hoe snel een beslissing die op de ene dag nog logisch en goed door te rekenen leek, de volgende dag oliedom blijkt te zijn.

Toch nog maar een dag, een week, een maand de boel aanzien is dan verleidelijk. Maar ondernemers en politici die geen beslissingen meer nemen, dat is als Max Verstappen die midden in een Grand Prix zijn stuur loslaat.