‘Gewasbescherming is als doktersbezoek’

Je leeft gezond, eet verse groente, je sport. Als je dan toch ziek wordt, ga je naar de dokter en neem je op recept een antibioticum of pijnstiller. Zo is het met planten ook. Je zorgt voor een goede bodem, een ziektevrije plant en juiste bemesting. Als schimmels, bacteriën of insecten toch toeslaan, gebruik je een middel om de plant te beschermen en de oogst veilig te stellen.

De metafoor – hij komt uit de Wageningse hoek – spreekt me wel aan. Niemand houdt van spuiten, maar als het moet, moet het. Het is daarom goed dat er een breed assortiment correctiemiddelen beschikbaar is om mee af te wisselen, zodat de kans klein blijft dat planten er resistenties tegen ontwikkelen. Is eenmaal de resistentie doorbroken, dan is deze ook voorgoed weg. En zo snel is er geen alternatief ras. Dit kan weer leiden tot meer inzet van middelen of oogst- en kwaliteitsverlies. In feite is dit laatste ook een vorm van voedselverspilling.

Toen middelen nog gewoon gif heetten, werd er kwistig gespoten. Dat beeld houden tegenstanders graag vast

Andere route

Voor die realiteit staat niet iedereen open. Aanhangers van de biologische sector zullen een andere route inslaan. Ook al worden daar ook biociden en ‘groene’ middelen ingezet.

Misstand ten grondslag aan middelendiscussie

Aan de middelendiscussie ligt een misstand ten grondslag, zoals zo vaak. Toen middelen nog gewoon gif heetten, werd er kwistig gespoten. Dat beeld houden tegenstanders graag vast. En met moderne technieken is tegenwoordig elk nanogrammetje residu te traceren, ook al is dit ver onder de norm.

Andere erfenis

Feit is ook dat we nog met een andere erfenis uit die tijd kampen. Een aantal middelen als mancozeb en paraquat is wel verboden, maar het gevolg Parkinson openbaart zich nu pas. Nijmeegs neuroloog en Parkinson-specialist Bas Bloem luidt onverminderd de noodklok. Hij spreekt zelfs van een pandemie, waarbij boeren en tuinders de volle laag krijgen. In zijn optiek zijn zij geen daders, maar slachtoffers. Opvallend, hij pleit niet voor een verbod op middelen, maar voor betere bescherming. En natuurlijk een betere screening van de werkzame stoffen, óók van nieuwe stoffen.

Feiten en mening lopen door elkaar

Het is goed om de discussie op deze open manier in te gaan en het debat op feiten te voeren. Dat blijkt in deze tijd best moeilijk. Feiten en mening lopen door elkaar. Onwelgevallig wetenschappelijk bewijs wordt met een populistische veeg als nepnieuws weggezet. De rede is zoek. Misschien brengt de simpele metafoor met het doktersbezoek de discussie terug naar de essentie van gewasbescherming.