‘Bloedbad’ door blijvend duur gas

Zowel de prijs van gas als elektriciteit voor de korte termijn openden dinsdag 17 mei lager. Het zou een reactie zijn op nieuws dat Brussel een richtlijn in de maak heeft die een automatische verrekening van gasbetalingen aan GazProm van euro’s naar roebels toestaat zonder dat dat de sancties overtreedt.

De bescheiden bewegingen van de gasprijs laten onverlet dat ook telers die hun inkooprisico’s gespreid hebben door de korte- én langetermijnprijzen, hun gemiddelde energiekosten onvermijdelijk zullen zien stijgen.

Bloedbad onder telers dreigt dit najaar

Alexander Formsma, beleidsspecialist Energie & Klimaat bij Glastuinbouw Nederland, voorziet voor dit najaar zelfs ‘een enorm bloedbad’ als het kabinet niet ingrijpt op de hoge energieprijzen. “De glastuinbouw heeft al een zware winter achter de rug en een aantal bedrijven zullen het zonder subsidies niet overleven”, zei hij vorige week op tuindersbeurs HortiContact.

WKK’s niet aan te slepen

Volgens Marcel Dries, Adviseur Energie bij het Westlandse AgroAdvies Bureau, blijven met name WKK bedrijven nog wel aan de goede kant van de streep. “Bedrijven die belichten, zullen wel marge inleveren. Bij telers die ketelwarmte gebruiken is het afhankelijk hoeveel vet ze nog op de botten hebben.” Hij adviseert telers om de energie en belichting opnieuw door te rekenen om in het najaar de goede keuze te kunnen maken. “Bedrijven moeten de focus leggen op investeringen die op korte termijn geld opleveren, zoals een WKK-installatie. Die zijn momenteel niet aan te slepen.”

Helft minder warmte in de teelt steken

Nu de energie heel duur is, ziet de energie-adviseur dat telers met minder warmte en CO₂, soms zelfs de helft, kunnen telen. “Naast energiebesparing zie je ook verschuivingen van de teelt door later, uit de winter, pas te starten met de teelt.”

Hij verwacht dat de energieprijzen hoog zullen blijven. “We willen immers van het Russische gas af. En de 150 miljard kuub die Europa afneemt van Rusland, is niet allemaal te vervangen door LNG. Bovendien zullen we daarvoor moeten concurreren met de Aziatische landen. Als die landen meer betalen, gaat het vloeibare gas daar naartoe.”

€ 200 miljard nodig voor duurzame energie

Woensdag komt de Europese Commissie naar buiten met het plan RepowerEU: uiterlijk per 2028 volledig onafhankelijk van fossiele energie uit Rusland. Eurocommissaris Frans Timmermans zal nieuwe streefcijfers bekendmaken voor energiebesparing (niet 9 maar 13% minder in 2030) en voor duurzame energie (niet 40 maar 45% in 2030).

Bij dat laatste is een belangrijke rol weggelegd voor waterstof en dan met name groene waterstof, niet de blauwe waterstof waarvoor nog gas moet worden verbrand. Voor dit plan is de komende jaren € 200 miljard nodig, financiële ruimte die er niet is en dus gevonden zal moeten worden ten koste van andere uitgaven.