Een STAP te ver?

‘In de glastuinbouw ging het in dertig jaar niet zo slecht’ kopt de Volkskrant afgelopen zaterdag. Eindelijk een analyse van een landelijke krant, maar wel een paar jaar te laat.

Het is een ontluisterende analyse die Volkskrant-journalist Gerard Reijn heeft opgetekend uit de mond van telers en vertegenwoordigers van banken. De oorzaken van al die ellende komt ruimschoots aan bod in dit verhaal, maar blijven deels ook buiten schot. De glasgroentesector is qua rentabiliteit afgegleden naar een dieptepunt, waarbij LTO Nederland zelfs verwacht dat er komend jaar 100 ha paprika’s minder zal worden geplant.



Wat mij in het bijzonder treft is dat deze analyse er al drie jaar ligt en dat de landelijke pers dit onderwerp grotendeels links heeft laten liggen. Alleen de Ehec-crisis was aanleiding voor landelijke aandacht, maar zodra de producten weer veilig bleken verschoof die al snel naar andere zaken. Dat ondertussen de persoonlijke verhalen van alle ondernemers steeds schrijnender worden valt niet of nauwelijks op. Het verdriet van de tuinder die na dertig, veertig jaar ondernemen eindigt in een huurwoning op het dorp en zijn zuur bijeen gespaarde eigen vermogen zag verdampen vergeten we het liefst snel. Hoeveel Nederlanders vermoeden dat een aanzienlijk deel van de tuinders dat nog door mag gaan een inkomen heeft dat tegen het minimum aan schuurt?



Gelatenheid

Maar verreweg het meest confronterende aan dit verhaal is de gelatenheid waarmee STAP-bestuurders Jan Zegwaard en Johan Reedijk de impasse in de afzetsituatie beschrijven. Zij wijzen op de posities die de bestuurders van de telersverenigingen inmiddels hebben ingenomen en met kletterende geweien verdedigen. Er tekent zich een soort moedeloosheid af, na een jaar van plannen smeden, intensief praten en onderhandelen. In het midden blijft of dit de werkelijke situatie is of de interpretatie van de journalist.



Is dit dan het einde van een mooi, vanuit tuinbouwondernemers zelf voortgekomen, initiatief? Of is dat te kort door de bocht en valt er nog iets goeds te verwachten op korte termijn? Begrijp me niet verkeerd: ik hoop op het laatste, want STAP is toch meer dan cursuscentrum voor ondernemers die zich bij willen scholen in marketing.



Nieuwe plannen

Ondanks deze situatie liggen er bij de agrarische banken weer nieuwe investeringsplannen van tuinders te wachten op een akkoord. Dat zijn dan plannen van ondernemers die hun zaakjes wel op orde hebben, is het steevaste antwoord van de bankiers. The show must go on, het glas moet vervangen, de innovatie moet doorgaan.