Energiepakket tuinbouw: teler doet mee of bouwt af

Het pakket om glastuinbouw versneld te helpen gasverbruik te verminderen, geeft duidelijkheid voor telers die kiezen af te bouwen.

Dat schrijft minister Henk Staghouwer in zijn kamerbrief over verduurzamingsmaatregelen voor de tuinbouw. De maatregelen bevatten geen steun voor telers om de gasprijs op te vangen of te dempen, maar duurzame subsidiemogelijkheden en fiscale aanpassingen om te investeren.

Dat moet de sector helpen in 2030 nog een CO₂-uitstoot te realiseren van tussen de 4,3 en 4,9 Mton. De uitstoot van de sector bedroeg in 2020 crica 7,9 Mton CO₂. In 2040 wil de sector klimaatneutraal produceren. In de brief schrijft Staghouwer dat na 2040 WKK’s die CO₂ uitstoten niet meer zijn toegestaan. Voor de glastuinbouw onderzoekt hij of de sector onder de energiesparingsplicht kan vallen.

Meer dwang

Daarmee wordt verduurzamen niet meer vrijblijvend. “Voor de tuinders die in hun strategische beslissingen tot de conclusie komen, dat zij niet bereid of in staat zijn de energietransitie mede vorm te geven, geeft dit pakket de duidelijkheid dat zij hun huidige productie zullen moeten afbouwen of omvormen”, schrijft Staghouwer. De benodigde investeringen zullen door sommige bedrijven niet terugverdiend kunnen worden. Anderen zullen kiezen voor diversificatie of hun bedrijf anders inrichten. “Het hoort bij een transitie, en bij ondernemerschap, om hier op in te spelen. Ik wil daarbij níet sturen op welke gewassen wel of niet geteeld worden.” Wel wijst Staghouwer erop dat de groenteteelt qua areaal de sierteelt al overvleugelde de laatste tien jaar.

Veel zaken waren al bekend of aangekondigd. In de brief spreekt de minister zich wel definitief uit over verruiming van de middelen voor de regeling Energie-efficiëntie glastuinbouw (EG). Daarvoor is dit jaar € 25 miljoen beschikbaar in plaats van € 13 miljoen.

Subsidie voor warmtenettten

Verder wordt een subsidie-instrument ontwikkeld, toegesneden op warmtenetten. Of voor de glastuinbouw en industrie een aparte regeling komt voor warmtenetten is nog niet duidelijk. Er is bovendien al € 23 miljoen gereserveerd voor extra investeringen in CO₂, infrastructuur en CO₂-leveringen.

Een extra inzet op geothermie, restwarmte en aquathermie is bedoeld om de sector tegemoet te komen, nadat steun voor warmte uit biomassa definitief lijkt weggevallen. Voor geothermie wordt de regeling SDE++ verruimd in 2023. Ook dat was al verwacht. De precieze uitwerking van die verruiming is nog niet helder, blijkt uit de brief.

Sectorsysteem

Verder was al bekend dat het sectorsysteem in 2025 wordt ingewisseld voor een individueel beprijzingssyteem. Nu betaalt de sector collectief een heffing bij een te hoge uitstoot. Over de eindrekening voor 2018 bestond discussie. Daarover is overeenstemming nu Staghouwer het plafond voor 2018 heeft verhoogd.