Het overgrote deel van de telers kan de sterk gestegen kosten van onder andere veevoer, kunstmest en energie niet doorberekenen aan een volgende schakel in de keten. Dat constateert LTO Nederland na een snelle inventarisatie onder enkele honderden leden.
Driekwart van de boeren en tuinders die meededen aan de inventarisatie, gaf aan de sterk gestegen kosten helemaal niet te kunnen doorberekenen. 3% van de boeren en tuinders lukt het om de kostenstijgingen grotendeels of volledig (75% of meer) door te berekenen. In sommige gevallen wentelen afnemers ook hun gestegen kosten af op boeren en tuinders, zo geeft LTO aan, en krijgen boeren en tuinders zelf minder voor een product dan eerst.
Frans actieplan als voorbeeld
LTO roept afnemers op om prijzen te indexeren en daar waar nodig contracten open te breken. Wat betreft dat laatste verwijst de boerenorganisatie naar het Franse actieplan voor de agrarische sector en voedselketen. De Franse overheid heeft (vertegenwoordigers van) alle spelers in de agrovoedingsketen op het ministerie bij elkaar gebracht om opnieuw te spreken over langjarige contracten en hoe deze waar nodig aangepast moeten worden.
LTO-voorzitter Sjaak van der Tak roept ketenpartners op hun verantwoordelijkheid te nemen. “De prijs die de boer of tuinder krijgt, moet worden geïndexeerd aan de nieuwe realiteit van extreem gestegen grondstofprijzen. De crisissituatie waar we nu in zitten, vraagt om actie”, stelt hij. “Naar goed Frans voorbeeld moet de keten zich nu niet verschuilen achter juridische afspraken van toen de wereld er nog anders uitzag.”
Meer onderzoek naar kostprijsstijgingen op boerenerf
LTO stelt naar aanleiding van zijn inventarisatie dat uitgaven aan kunstmest gemiddeld met 75% zijn gestegen, uitgaven aan energie (gas, elektriciteit en brandstof) met zo’n 50 tot 60% en aan veevoer met 34%. Daarnaast zijn ook andere kosten gestegen. Wageningen Economic Research doet ook onderzoek naar de kostprijsstijgingen op het boerenerf. Het resultaat daarvan wordt binnenkort verwacht.