Sector ziet route uit wildgroei milieulabels

Wat zou het mooi zijn ordening aan te brengen in de wildgroei aan milieulabels en keurmerken voor groenten en fruit. Dat stelt GroentenFruit Huis. Het lijkt erop dat de Nederlandse sector daartoe op weg is, met andere landen samen.

GroentenFruit Huis-directielid Richard Schouten is zichtbaar tevreden over de afspraken die hij heeft gemaakt met een aantal Europese landen. Die gesprekken vinden plaats binnen de Europese handelskoepel Freshfel. Het draait allemaal om rekenmethodes en dat kan een uitweg zijn uit de wildgroei aan milieulabels.

Hoe zit dat? Als landen samen een aandeel van minimaal 51% van de markt vertegenwoordigen, mogen zij het initiatief nemen voor het opzetten van een Europese rekenstandaard voor duurzaamheid. Dit is de zogenoemde PEF-CR (Product Environmental Footprint Category Rules). Die bevat een belangrijk controlemechaniek voor keurmerken: namelijk de methodiek voor het meten van duurzaamheid, zoals een voetafdrukberekening. Waarom dat belangrijk is? Als daar een standaard werkwijze uit komt, wordt het veel makkelijker keurmerken onderling te erkennen.

Voetafdrukberekening in sierteeltsector

Het zou een belangrijk succes zijn in een ontzettend lastige route. Ga maar na: grip krijgen op Europese regels en daarvoor ook nog eens internationaal draagvlak moeten creëren. Schouten denkt dat dit doel de komende jaren toch bereikbaar is. Hoe? Door samen te werken met andere partijen in Europese landen en ook door met de sierteelt op te trekken. Nederland heeft door zijn dominante positie in de internationale bloemenketen al snel een aandeel van 51%. Die keten is dus aan de bal om de Europese richtlijnen voor voetafdrukmeting te mogen vertalen naar de sierteeltpraktijk. Die sierteelt heeft hiervoor zelfs al een aanvraag ingediend bij de Europese Commissie.

De sierteeltsector doet dit op basis van de HortiFootprint Category Rules. Een methodiek om de milieu-impact van tuinbouwproducten te berekenen. Deze methodiek is ontwikkeld in een consortium met Wageningen Universiteit en Royal Flora Holland. De groente- en fruitsector hoopt de sierteelt te volgen en ook Europese erkenning aan te vragen bij de Europese Commissie

U stelt dat in voedselveiligheid één standaard ontstond met GlobalGap die andere systemen erkent. Voor milieueisen streeft u dezelfde ontwikkeling na. Een teler met PlanetProof kan zo straks aan alle internationale milieueisen voldoen?

“Wij zouden graag willen dat allerlei certificaten gebaseerd op de PEF-CR onderling erkend worden. Niet iedere supermarkt moet komen met eigen eisen. En, ja, het liefst hebben we zo min mogelijk verschillende certificaten, wel een beperkt aantal natuurlijk om wat concurrentie te houden.”

Om dat te bereiken wilt u met andere landen de methodiek ontwikkelen voor voetafdrukmeting bij groenten en fruit. Waar moet ik dan aan denken?

“Een vraag is bijvoorbeeld hoe je een wkk meeneemt in die methodiek. Er is een algemene Europese richtlijn afgegeven, genaamd PEF. Die moet omgezet worden in een sectorspecifieke methodiek voor bijvoorbeeld batterijen, maar ook voor groenten en fruit. Dat mag je ontwikkelen op basis van wetenschap binnen de sector als je een marktaandeel vertegenwoordigd van 51%.”

Voor mij is de inzet dat de wildgroei aan individuele eisen en keurmerken gestopt wordt

De Europese Greendeal komt eraan, met een vloot aan extra duurzaamheidsrichtlijnen van bovenaf. Maakt dat standaardiseren nog belangrijker?

“Ja, je ziet landen en partijen al voorsorteren door bijvoorbeeld plastic te verbieden, maar wij sturen op integrale duurzaamheid. Je moet voor plastic ook kijken naar noodzaak voor voedselveiligheid en houdbaarheid bijvoorbeeld. Zo zijn er vijf à zes items die je voor een goede duurzaamheidsberekening van plastic mee moet nemen.”

De rekenmethode gaat dus niet alleen over prestaties met CO2?

“Nu willen retailers zich onderscheiden met steeds iets extra’s. Ze vragen steeds iets anders: water, CO₂, verpakkingen et cetera. De Hortifootprint kent zestien impactcategoriën waarvoor de duurzaamheid meetbaar wordt.”

Als labels van supermarkten zijn gebaseerd op hetzelfde systeem, zullen ze samenwerken op de extra eisen

Geeft de methodiek straks dan ook antwoord op de vraag of biologisch duurzamer is dan gangbaar?

“Dat moet dan maar, biologisch en gangbaar lijken steeds meer op elkaar. Een goede duurzaamheidsvergelijking is belangrijk. In de Greendeal staat dat 25% biologisch moet zijn in 2030, maar niet dat dit in alle sectoren zo moet zijn, misschien is het eerder haalbaar in zuivel.”

Krijgt u de supermarkten mee? Die zitten toch uiteindelijk aan de knoppen?

“Ik verwacht dat de retail de rekenmethode gaat accepteren. Zoals gezegd komt er naar verwachting bovendien ook Europese wetgeving. Belangrijk is dat de retail samen met de productie komt tot een uitwerking. Voor mij is de inzet dat de wildgroei aan individuele eisen en keurmerken gestopt wordt. Uiteindelijk is daar de retail ook bij gebaat. Dit is bij voedselveiligheid ook gelukt. Maar het zal een traject zijn van een aantal jaren.”

Waarom denkt u dat het aantal keurmerken of labels zal afnemen als het straks allemaal door te rekenen is?

“Als labels van supermarkten zijn gebaseerd op hetzelfde systeem, zullen ze samenwerken op de extra eisen. Bovendien; als je van de wet labels moet aanpassen, waar ben je dan nog onderscheidend?”

Als alles zo goed meetbaar is, worden telers in de achterhoede straks sneller aangespoord te verduurzamen?

“In ketenafspraken werkt dat zo, ja. Een retailer vraagt dat je laat zien dat je verduurzaamt. En dat scores input vormen voor verbeteringen.”