‘Kwetsbare voedselsystemen’

De oorlog in Oekraïne laat naast de verwoestingen en het menselijk leed ook pijnlijk zien hoezeer onze voedselsystemen wereldwijd verknoopt zijn. Nauwelijks bekomen van de Covid-19-pandemie, waardoor energie- en voedselprijzen al flink stegen, voorzien we nu tekorten aan onder meer granen en zonnebloemolie.

Rusland is naast olie- en gasleverancier een belangrijke leverancier van meststoffen. Een afnemende beschikbaarheid van meststoffen, door sancties over en weer, gaat zonder twijfel de wereldwijde voedselproductie beïnvloeden. De export van tuinbouwproducten naar Rusland staat al jaren op een laag pitje, maar nu valt ook Oekraïne als afzetgebied weg. Dit treft vooral de afzet van peren, uien, aardappels, snijbloemen, planten en bollen. Op korte termijn moeten we bufferen of alternatieve afzetgebieden zoeken.

Niet op voorbereid

Deze oorlog had niemand voorzien en daarom zijn we er dus geheel niet op voorbereid. Van links tot rechts komt nu de roep om meer uitgaven voor defensie, omdat we momenteel geen enkel overwicht hebben tegen de Russische agressor.

Een kleine 40 jaar later lijkt mijn vader dan toch nog het gelijk aan z’n kant te krijgen

Uitspraken van mijn vader

De ontwikkelingen van de laatste maanden deden mij terugdenken aan uitspraken van mijn vader. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij actief in het verzet en na z’n pensionering (zo’n 40 jaar na de oorlog) gaf hij voorlichting over ‘de jaren ‘40-’45’ op middelbare scholen en bij (herdenkings)evenementen en tentoonstellingen. In een interview door de Provinciale Zeeuwse Courant (12 mei 1984) uitte hij zijn zorgen over de zogenaamde ‘vredesbeweging’ die aandrong op eenzijdige ontwapening. We hadden toen net massale demonstraties gehad tegen de plaatsing, van 48 kruisrakketten in Woensdrecht; die zijn er uiteindelijk niet gekomen.

In het artikel met de veelzeggende titel ‘We moeten verweer hebben’, geeft hij onder meer aan dat expansionisme een belangrijke doelstelling binnen de Sovjet-Russische filosofie is. Om een goede onderhandelingspositie te hebben, pleitte hij dan ook voor een sterke verdedigingsmacht. Door de jaren heen is deze echter alleen maar zwakker geworden. Een kleine 40 jaar later lijkt hij dan toch nog het gelijk aan z’n kant te krijgen.

Klimaatverandering

Steeds vaker worden we ook verrast door de gevolgen van de klimaatverandering. Ook dit vraagt om een robuust voedselsysteem. Om regionale tekorten en overschotten op te kunnen vangen, dienen we tijdig te investeren in een adequate naoogst-infrastructuur, zodat verse producten, zonder kwaliteitsverlies, langer bewaard en over grotere afstanden vervoerd kunnen worden.