‘Extra alert op Botrytis met minder luchtig telen’

Maart was een heel mooie maand, wat duidelijk zijn invloed had op het tomatengewas bij Kwekerij Lijntje in Moerkapelle.

De plant kwam er zwaar belast door te staan. Rob Oosterom, eind week 14: “Met drie heel donkere dagen merk je dan wel dat je gelijk op de rem moet trappen, om te zorgen dat je de planten heel houdt. Met Gerdicia telen we een grover ras dan voorheen Livento, wat nóg wat meer belasting oplevert. Voor week 15 geven ze betere weersomstandigheden op. Het zou lekker zijn als er daardoor wat tomaten vanaf komen. In mei zal het echt gaan loskomen. Er hangen nu trossen aan van acht tot tien tomaten. Als die vruchten uitgroeien tot 110 of 120 gram, dan komt er heel wat vanaf.”

Ongelijkheid

De ongelijkheid tussen de planten, die bij het begin van de teelt al in het plantmateriaal zat, was net met veel tijd en energie weer aardig bijgetrokken, toen de storm van februari negen ruiten vernielde, op twee plekken naast elkaar. Met een ruitmaat van 1,67 bij 2,11 gaf dat een groot windgat. Gelukkig kon de ruitschade snel hersteld worden. “De planten hebben er toch wel vier dagen lang zo’n 2 graden te koud door gestaan. Je kreeg het er, bij die sterke wind, niet meer warm. Het scherm ging er ook zo hard van klapperen dat je het niet dicht kon houden.”

Extra blad verwijderen

“Door die kou nam de ongelijkheid jammer genoeg weer toe. We hebben toen bij de te sterk staande planten, gemiddeld 20% van de planten in de kas, extra blad weggehaald.” In drie weken tijd is het gewas daarmee toen weer gelijk getrokken, meegeholpen door de gunstige zonnige weersomstandigheden in maart.

Je gaat op alles letten, en creatiever zoeken naar oplossingen

Extra hommmelkasten

“Tijdens die kou hebben we ook gezien dat de hommels daar wat moeite mee hebben. Met die sterk staande planten kreeg je dikkere bloemen die de hommels minder lekker vonden. De bevlieging werd daardoor minder. We hebben toen extra hommelkasten bijgezet.”

Plant generatief wegzetten

Overigens is een blaadje uit de kop weghalen voor Oosterom geen structurele maartregel om langdurig bij te sturen op gewasgroei. “Wij doen dat liever door de plant generatief weg te zetten. Dat werkt goed. Je ziet een mooie bladlengte van 40 centimeter, met goed gevulde bladeren die niet stug staan, maar ook niet te waterig en zwak zijn.”

Telen met minder warmte

Tot nu toe is 4,5 kuub gas minder in de teelt gestoken dan vorig jaar, wat neerkomt op 28,7% besparing. Zo’n 1 tot 1,5 kuub daarvan valt te verklaren door minder kou dan afgelopen teeltseizoen, maar de rest komt door zuiniger energiegebruik als gevolg van de hoge gasprijzen. “Ik zie dat niet terug in het gewas. Dat verbaast me.” Kennelijk is, beter dan gedacht, toch goed te telen met iets minder warmte. “Het is een uit nood geboren leerproces. Je gaat op alles letten, en creatiever zoeken naar oplossingen.”

Op mooie dagen mag de temperatuur op de kracht van de zon oplopen naar 24 graden

Lagere maximumbuis

Het meest bespaard is op de maximumbuis-instellingen. “45 graden is echt het maximum geweest, terwijl je voorheen buizen tussen 50 en 55 graden gewend was.” Ook ’s nachts liggen de buistemperaturen begrensd op 36 of 37 graden. “Dan moest het bij koude nachten maar een keer 12,5 graden worden, omdat hij de ingestelde 13 graden niet meer haalde.”

Makkelijker luchten

Overdag wordt op somberder dagen naar 20 graden toegewerkt. Op mooie dagen mag de temperatuur op de kracht van de zon oplopen naar 24 graden. “We hebben die piek wel iets verlaagd. Je hoeft minder gas te geven, nu de plantbelasting de groei is gaan indammen. Het gewas voelt zijn tomaten goed. Je kunt dan wat makkelijker luchten.”

Minder schermkier

De bijdrage van intensiever schermen aan de extra energiebesparing is beperkt. “We hebben nog geen honderd uur meer geschermd dan vorig jaar. Wel werkten we andere jaren wat meer met schermkieren en buizen eronder. Onbewust waren we daar toch aan gehecht om actief te telen, waarbij we een beetje warmte ‘weggooiden’.”

Opletten voor Botrytis

Met het wat minder luchtig telen, is Oosterom wel extra alert op Botrytis. “Zeker voor de komende periode zijn we daar meer op gefocust. Dus netjes werken met bladsnijden en bij personeel benadrukken om stengelstompjes weg te halen. Overal de puntjes op de i zetten. Misschien moeten we straks ook wel een keer gaan druppelen of spuiten, maar als we straks weer gaan zwavelen zal dat ook meehelpen.”

Auteur: Peter Visser