Kansen voor nieuwe gewassen

Nederlandse kasteelten bieden kansen voor de teelt van exotische groente- en fruitsoorten.

Geconditioneerde kasteelten bieden mogelijkheden om (sub)tropische gewassen kwalitatief hoogwaardiger te telen. Of om gewassen te produceren voor de winning van specifieke inhoudsstoffen, zoals geurstoffen uit bloemen van Plumeria en Passiflora. Naast een kwaliteitsvoordeel kan de teelt ook duurzamer zijn, bijvoorbeeld door CO₂-besparing op transport uit verre landen of het bieden van een alternatief voor bijvoorbeeld miljoenen salep-orchideeënknollen die nu jaarlijks uit de natuur gehaald worden om te verwerken in dranken of in ijs. Tijdens een symposium van Hogeschool InHolland werd aandacht besteed aan mogelijkheden voor en beperkingen bij de teelt van exotische gewassen.

Goed voorbereid van start gaan

Onderzoeker Filip van Noort van Wageningen University & Research adviseert telers die hier mee aan de slag willen gaan om er direct vanaf de start een afzetpartij bij te betrekken en binnen een consortium gezamenlijk proeven te gaan doen. Dat voorkomt een voorbeeld als zwarte peper. Uit WUR-onderzoek blijkt dat dit gewas in de kas te telen is onder Nederlandse teeltomstandigheden, met een betere kwaliteit en met minder gewasbeschermingsmiddelen dan bij importproduct. Er is een teeltprotocol ontwikkeld, maar een afnemer die bereid is voor het versproduct te betalen, is tot nu toe nog niet gevonden. Er zitten ook importbeperkingen op gedroogde zwarte peper, maar het prijsvoordeel ten opzichte van gedroogd product is te gering om een kasteelt in Nederland rendabel te maken.

Niet alle initiatieven zijn succesvol. Zo is er een papajateelt opgestart door Limburgse telers, maar dat project wordt helaas toch weer beëindigd.

Teeltproblemen

Naast het vinden van de juiste klimaatinstellingen en bemesting, zijn er diverse problemen waar telers tegenaan kunnen lopen bij de teelt van exotische groente- en fruitsoorten. Zo is er afhankelijkheid van beschikbaar plant- en uitgangsmateriaal, dat vaak niet afgestemd is op afwijkende teeltbehoeften in de kas. Ook kan de bestuiving een probleem opleveren, omdat hommels te grof werk leveren en tere bloempjes beschadigen. Er zijn ook gewassen die ’s nachts bloeien, op het moment dat hommels in rust zijn en niet vliegen.

Natuurlijke vanille is in het nieuws gekomen omdat Koppert Cress in de praktijk begonnen is met de teelt van dit product voor een kwalitatief hoog marktsegment. Qua smaak is het veel beter dan de in laboratoria met smaakmakers geproduceerde varianten en in de kas is de productie veel beter onder controle te houden, wat prijsfluctuaties bij afnemers voorkomt. Een uitdaging blijft echter het heel arbeidsintensieve handmatig moeten bestuiven.