Doorgaan naar artikel

‘Uiteindelijk is het ook maar glas en staal’

Petra en Léon Barendse staan voor carrièrekeuzes na verkoop van het paprikabedrijf met bezoekerscentrum. Het was een studie die Léon op het spoor zette naar een andere carrière. Wat zijn de lessen van stoppen van een goedlopend bedrijf?

Boven de keukentafel in het nieuwe huis van tuinderspaar Léon en Petra Barendse hangen goudkleurige ‘50 jaar’-slingers. Petra heeft het net gevierd in Lisse, klein, door coronamaatregelen. Die mijlpaal kwam kort na een andere: de verkoop van het teelt- en bezoekersbedrijf Barendse DC in Middenmeer.

Het gezicht van Agriport A7

Petra (50) werd met haar bezoekersbedrijf het gezicht van Agriport A7. Léon Barendse (52) was dat gezicht al van de oranje paprika in Nederland, met vanaf 2015 een uitstap naar snacktomaten. Dat betrof een samenwerking (10 hectare) met Greenco naast de kassen van Barendse-DC.

Stoppers

Sinds december behoren de kassen van beide bedrijven toe aan buurman Agro Care. Daarmee zijn beiden stoppers van een succesvol bedrijf. “Ik had nog jaren goed geld kunnen verdienen op dat bedrijf, maar deze keuze is goed voor mij”, zegt Léon daarover.

Foto: Cor Salverius Fotografie

Foto: Cor Salverius Fotografie

Profiel

Léon en Petra Barendse bouwden in Middenmeer (N.-H.) sinds 2009 een ‘open paprikabedrijf’ (19 hectare).

Dat betekent dat het bedrijf openstond voor inbreng en ontwikkeling van personeel, maar ook de omgeving binnenliet. Petra werd een ambassadrice van de glastuinbouw. Ze leidde naar schatting 60.000 mensen rond op het paprikabedrijf Barendse-DC in Middenmeer.

Bij het stoppen van het bedrijf hebben beiden de studerende kinderen daarin meegenomen. Geen van de vier had directe plannen om het bedrijf voort te zetten. “Mocht dat veranderen, dan hebben we middelen om ze te helpen. Het mooie van een familiebedrijf is ook voor mij vooral de cultuur en niet per se dat je het doorgeeft aan de volgende generatie”, zegt Léon Barendse.

Wat zou je op dit moment gedaan hebben als je niet je bedrijf gestopt had?

Léon: “We hadden operationeel goede mensen, dus ik zou me bezighouden met voorbereidingen op afzet komend seizoen, of personeelszaken. Contact met onze verkoopcoöperatie PapriCo/GrowersUnited deed ik wel zelf.”

Welke afwegingen spelen allemaal mee als je een bod op je bedrijf krijgt?

Léon: “Het was niet zo simpel. We zochten een koper voor de kas met tomaten. Agro Care had alleen interesse als hij ook de kas van Barendse-DC kon kopen. Dit laatste zat niet in onze planning. Agro Care wilde kopen in 2019 in een directe overname, maar ik zei toen dat dit niet mijn bedoeling was om dan al te verkopen. Zelf wilde ik eigenlijk twee jaar doorgaan. Dat is één jaar geworden.”

“Ik had mijn partners in PapriCo waar ik aan dacht, medewerkers, maar ook het bedrijf van Petra waar ik rekening mee wilde houden. Met Agro Care zouden we de mogelijkheden bekijken, omdat we over de prijs wel overeengekomen waren. Daar lopen vervolgens processen doorheen. Ben je er zelf klaar voor? Door mijn Nyenrode MBA-studie Food and Finance zag ik kwaliteiten bij mezelf die ik wel buiten het bedrijf wilde benutten.”

Jullie kinderen steunden de verkoop. Nu is dat familiebedrijf er helemaal niet meer. Is dat moeilijk?

Léon: “Het moeilijkste was afscheid nemen van mijn medewerkers. Verder is het alleen glas en staal voor mij. Dit was een gelegenheid om te verkopen en dat moment hebben we gepakt. En anders waren we vrolijk doorgegaan.”

Het moeilijkste was afscheid nemen van mijn medewerkers. Verder is het alleen glas en staal voor mij

Leon Barendse

In 2016 zeg je in een column dat stoppen ook een optie is. Was je toen al bezig met dit proces?

Léon: “Is dat zo? Nee, we waren toen zeker niet bezig met stoppen. Het is wel gek dat mensen in hun toekomstplannen niet rekening houden met stoppen. Eigenlijk zou iedereen dat moeten meenemen. Zo bedoelde ik dat.”

Als stopper komt de Belastingdienst langs in verband met de landbouwregeling. Of kozen jullie voor herinvesteren in de sector en vrijstelling van die regeling?

Léon: “Onze accountant, die ons goed begeleidde, liet ons zien dat die vrijstelling alleen geldt voor wanneer je weer opnieuw in een paprikabedrijf investeert. Daar hebben we niet voor gekozen. Uitgestelde belasting betalen hoort er ook gewoon bij.”

Daarmee ben je nu helemaal los van de tuinbouw gekomen?

Léon: “Zelf doorstarten zag ik niet zitten. Het zou dan met een andere partij moeten. Ik hoefde niet per se los te komen van de sector. Het is ook niet goed als kennis en kapitaal uit de sector verdwijnen met stoppers. Dat kans dat we op enige manier investeren in de sector is er ook nog steeds.”

Was er ook een vijfjarenplan? Hoe zou je verder gegaan zijn als het overnamebod niet gekomen was?

Léon: “Ik had een prijs in mijn hoofd. Als ik dat niet gekregen had, was ik doorgegaan. Misschien in de ontwikkeling van een nieuwe locatie, verdere samenwerking met andere bedrijven. Er waren ook tekeningen voor een bezoekerscentrum voor het bezoekbedrijf van Petra.”

Petra: “Toen we gekozen hadden nog één jaar door te gaan, leek ook alles samen te vallen. Het werd een knaljaar. Jij kon een efficiëntieslag doorvoeren met de kennis die je op had gedaan in je studie. Alles leek samen te vallen.”

Léon: “Het is met de studie meer dat je als mens meer openstaat voor vernieuwing. Die efficiëntieverbetering kwam van onderuit. Het is meer dat je ruimte geeft aan personeel, ook uitzendkrachten. Wil je in opleiding investeren, of iets kleins zoals ze zelf het jaarfeest laten organiseren. Iedereen ging er gewoon voor. Arbeid bij paprika is lastig met de productiepieken, maar dat hadden we goed op orde. Toen een beetje bekend werd dat we gingen stoppen, werd er ook volop getrokken aan mijn mensen. Ik heb een paar collega-bedrijven gevraagd daar even mee te wachten. Daardoor bleven ze en ben ik heel blij dat we het met zijn allen zo mooi hebben afgesloten.”

Jij was het gezicht van oranje paprika, maar Petra misschien wel het gezicht van Agriport A7. Is het niet jammer dat een ambassadrice van de sector ermee stopt?

Petra: “Agro Care wilde het bezoekersbedrijf wel doorzetten, maar het blijkt toch moeilijk met de strengere hygiëneregels voor tomaat. Het leuke van mijn bedrijf was dat het geen bezoek was op een demobedrijf, maar op een echt bedrijf. En het was echt zó ontzettend leuk om mensen met een goed gevoel te laten vertrekken. Ook de Japanse en Zuid-Koreaanse ambassade wisten ons te vinden en als een cruiseschip aanlegde in Amsterdam, kwamen dertig bussen met Amerikanen paprika’s kijken.”

Ik kan me voorstellen dat de Floriade een kans is voor je?

Petra: “Ja, of misschien komt er wel weer iets op Agriport A7. Daar wordt over gedacht om het verhaal te blijven vertellen.”

Léon: “Je laat wel wat liggen door te stoppen inderdaad. Als sector kom je er niet meer weg mee om het alleen maar goed te doen. Je moet het ook blijven vertellen.”

Je hebt vaak een visie geuit over hoe afzet zou moeten lopen. Was dat met PapriCo onder Growers United de ultieme vorm?

Léon: “Als PapriCo werkten we al als één bedrijf. We konden snel overstappen op een andere verpakking of fust, zonder dat we in een commissie over kosten vergaderden. Ook stimuleerden we elkaar in kwaliteitsdenken. Dat werkt in een kleiner verband beter. Ook konden we marktgericht werken, omdat we alle informatie kregen. Verder is het gewoon een leuke club mensen.”

Hoe ontwikkelt Growers United zich verder met het oog op gezamenlijk ondernemen?

Léon: “Growers United is een coöperatie op aandelen geworden. De bedrijven gaan steeds intensiever samenwerken. Of het ontwikkelt tot één groot bedrijf? Dat weet ik niet. Ze hebben hiermee wel een vorm gevonden om kennis en kapitaal binnen de sector te houden. De schaalvergroting zet door, er komen zeker grote units of eenheden door overdracht van aandelen. Misschien blijven er acht bedrijven over straks. Je kan je volgens mij alleen onderscheiden door een onderscheidend product of je positie op de markt.”

Jullie waren als tuinder voorlopers. Is vertical farming zo’n ontwikkelingsrichting voor voorlopers?

Léon: “Er wordt nog lacherig gedaan over de schaal waarop dat gebeurt, maar de vraag is wat de kostprijs gaat worden van deze teelt. Nederland wil altijd de wereld bedienen en kennis adapteren, maar wil de Nederlandse teler ook investeren in vertical farming? Voor kassen bestaat zeker de komende decennia nog ruimte, zeker als we erin slagen de klimaatvraagstukken op te lossen.”

Misschien is jullie bedrijf gekocht met investeerdersgeld. Hoe gaat dat een rol spelen?

“Er komt nu vreemd geld de sector in. Als dat een succes wordt, zal dat proces versnellen verwacht ik.”

Met weer verdere schaalvergroting?

“Als sector worden we door schaalvergroting steeds robuuster. Je ziet een professionalisering ontstaan. Als klein bedrijf wordt dat steeds lastiger. Dat is natuurlijk een moeilijk verhaal, zij hebben de sector juist groot gemaakt.”

Hoe lukt het om een beetje los te komen van het bedrijf?

Léon: “We zijn naar Lisse verhuisd. Je zit gelijk in een nieuw leven. Ik ben nog dagelijks bezig met zaken af te wikkelen. Tien dagen voor de overdracht kregen we brand. De gevel is deels beschadigd, maar gelukkig hadden we brandvertragend doek. Ik werk nu verzekeringszaken af. Daarna werd de server gehackt. Buiten het bedrijf werkte de firewall niet meer. Dat was snel gevonden door hackers. Gelukkig hadden we een backup, maar digitale facturen zijn verloren gegaan. Het is gelukkig niet dat ik er de hele dag mee bezig ben natuurlijk.

Je zoekt vanaf nu strategische rollen in bedrijven. Gaan we je terugzien in de sector?

Léon: “Op Nyenrode heb ik geleerd de uitdaging te zoeken buiten mijn comfortzone. Daar haal ik de kick uit en het geeft betekenis. Mijn kracht ligt in het strategisch, dus dan denk je snel aan directieniveau. Er lopen wat gesprekken. Ik wil bedrijven verder op weg helpen met advies, dus dan ook in een raad van commissarissen. Dat kan ook een start-up zijn of een innovatief bedrijf. Dat zou in de tuinbouw kunnen zijn, maar het is ook leuk om te kijken of ik dat kunstje ook buiten de tuinbouw kan. En over vijftien jaar misschien met zijn tweeën buitenlandse (teelt-)bedrijven helpen in dat overheidsprogramma. Heet dat niet PUM?”

Bekijk meer

Share this

Gerelateerde artikelen

Beheer
WP Admin