Moderne bewaarloods met rustieke uitstraling na brand

De nieuwe bewaarschuur is voor 95% af. Rechtsvoor komt een bedrijfskantine annex ontvangstruimte met terras. – Foto’s: Ruud Ploeg

De nieuwe bewaarloods van biologisch dynamisch bedrijf BioRomeo is voor 95% af. BioRomeo bestaat uit de maten Krispijn van den Dries, vader Digni en compagnon Peter Keij in Ens. “Bio staat voor biologisch, Romeo (van Romeo en Julia) omdat wij boeren zijn die met liefde en passie telen,” verklaart Krispijn de bedrijfsnaam. Bouwvakkers zijn druk met de afwerking van de bedrijfskantine in de nieuwe bewaarloods van Krispijn van den Dries. Nou ja, het woord bedrijfskantine dekt de lading van het vertrek eigenlijk niet, het heeft met zijn luxe keukenblok met werkeiland, design-spotjes in het plafond, glazen puien en omheind terras aan de voorkant haast de allure van een restaurant. Naast bedrijfskantine voor het personeel wil Krispijn de ruimte ook gaan gebruiken voor bijvoorbeeld de ontvangst van externe bezoekers en buitenlandse reisgezelschappen die een agrarische themareis door Nederland hebben geboekt.

_{Lees verder onder de foto‘s.}

Krispijn van den Dries (36) heeft samen met vader Digni (64) en compagnon Peter Keij (50) het biologisch bedrijf BioRomeo.

Geen damwand maar houten planken

Voor een bewaarloods is het een prachtgebouw om te zien. Geen rechthoekige blokkendoos opgetrokken uit damwandprofiel, maar een sierlijk gewelfd gebouw met houten zijwanden. In 2018 brandde de originele domeinschuur volledig af. De oorzaak van de brand is nooit achterhaald. “Zo’n domeinschuur is een mooie karakteristieke schuur die past bij de polder. Daarom wilden we er graag een mooie schuur voor terug, want zo’n schuur is toch het aangezicht van de boerderij. De moderne loods bestaat uit stalen spanten, met geïsoleerde celwanden aan de binnenzijde van de spant. In plaats van damwandprofiel aan de buitenzijde hebben we gekozen voor houten planken met spleten tussen elke plank. Dat geeft de schuur een mooie natuurlijke uitstraling.”

De uitlaatluiken zitten niet zichtbaar achter de planken. De schuur oogt daardoor rustiek, maar het is in feite een hypermoderne blokkendoos van binnen met een mooi omhulsel van buiten. De meerprijs voor de opvallende bouw bedraagt zo’n 10% van de totaal investering. “De karakteristieke schuur is nu het visiteplaatje voor ons biodynamisch bedrijf.”

De relatief nieuwe hal uit damwandprofiel met de was-, sorteer- en verpakkingslijn van de groentes achter de domeinschuur bleef gespaard bij de brand. Het bedrijf maakt vooral veel gevarieerde groentepakketten bestemd voor de Nederlandse, Duitse en Scandinavische retail. In deze hal is een extra raam in geplaatst, en wat hout tegen de buitenwand aangetimmerd, zodat de nieuwe bewaarschuur vrij vloeiend overloopt in de bestaande hal.

In plaats van damwandprofiel aan de buitenzijde is gekozen voor houten planken.

10 bewaarcellen

De nieuwe schuur biedt nu plek aan 1.800 kisten, de oude domeinschuur bood plaats aan 1.000 kisten. Het vloeroppervlak van de schuur is niet gegroeid, maar nu kunnen de kisten meer de hoogte in. In het midden zes kisten hoog, meer naar de zijkant vijf kisten. Naar voren en opzij loopt het dak schuin af. “Nu kunnen we alles zelf opslaan, voorheen stalden we ook producten bij derden.”

Vanwege de verscheidenheid aan gewassen heeft de schuur tien cellen. Het bedrijf teelt regenboogpeen, bloemkool, witte kool voor zuurkool, pootgoed en consumptieaardappelen, granen, erwten, luzerne, koolraap, knolselderij en gele en rode bieten.

Krispijn van den Dries controleert de energiemonitor. Deze schakelt de koeling in een cel uit als de totale stroombehoefte de 80 Ampère dreigt te overstijgen.

Bewaarspecialist Mooij Agro heeft de schuur ingericht. Sommige cellen zijn uitgerust met zuigventilatie, andere met drukventilatie, dat is productafhankelijk. Op dit moment zijn acht cellen in bedrijf, in twee cellen staan lege kisten en staat de koeling uitgeschakeld. Dat komt omdat het bedrijf nog steeds geen verzwaarde netaansluiting heeft en de stroom dus is gemaximaliseerd op 80 Ampère. De energiemanager-module op de Croptimiz-r bewaarcomputer van Mooij Agro houdt de energiebehoefte in de gaten, en gooit de cel met de minste prioriteit uit de lijst als de stroomafname de 80 Ampère dreigt de overschrijden. Het tekort aan stroomcapaciteit is overigens tijdelijk. Komend voorjaar vindt de netverzwaring naar 250 Ampère plaats. Dan wordt ook gelijk het gehele dak vol gelegd met zonnepanelen. De energiemanager gaat dan de stroombehoefte optimaal afstemmen op de eigen energieproductie van de panelen. Dus zoveel mogelijk overdag koelen als de zon schijnt.

CV-koeling

Als koudemiddel heeft het bedrijf gekozen voor propaan-glycol van leverancier Celtic. Dit natuurlijke koudemiddel is efficiënt en in tegenstelling tot synthetische koudemiddelen toekomstbestendig. “Ook omdat we een biologisch bedrijf zijn, wilden we geen synthetisch koudemiddel.” Er stroomt geen koudemiddel de schuur in richting verdamper, zowel de condensator als verdamper staan buiten. Het systeem werkt min of meer hetzelfde als een groot uitgevallen centrale verwarming met cv-ketel, legt Van den Dries uit.

Buiten naast de grote condensator staat een hok met daarin twee grote waterketels. In de rechter ketel wordt koelwater gekoeld naar ingesteld min 4 tot min 6 graden Celsius. In de linker ketel wordt water met restwarmte afkomstig van de verdamper opgewarmd tot 30 of indien gewenst 40 graden Celsius. Een koude en een warme leiding gaan de schuur in richting koel- en verwarmingselementen. In vier cellen hangt bovenin alleen een koelelement, gevoed door de koude leiding. In zes cellen hangt voor de koeler ook een verwarmingselement, gevoed door de warme leiding. Daarmee kan de cel opgewarmd worden.

Boven de ventilatoren zijn verwarmingselementen geplaatst, als substituut voor gaskachels. De elementen worden opgewarmd met warm water vanuit de warme ketel.

Vloerverwarming

In de bewaarcel voor pootgoed zijn ook verwarmingselementen geplaatst, alleen niet bovenin de cel maar boven de ventilatoren in de drukkamer, als substituut voor gaskachels om ook onder minder gunstige omstandigheden toch te kunnen drogen.

Als geen warmte of kou wordt gevraagd, staat de installatie op standby. In de zomer de propaan-glycol-installaties geheel uitzetten kan niet, dat verstoort het proces. Naast de schuur worden ook het kantoor en de kantine door de installatie verwarmd in de winter en gekoeld in de zomer middels vloerverwarming.

Ook duurzaam: regenwater wordt opgevangen in een reservoir van 10.000 liter. Dat water wordt gebruikt voor doorspoelen van de toiletten.

De verwerkingsruimte van de groenten achter de afgebrande Domeinenschuur is gespaard gebleven.