‘Boeren en tuinders hebben duidelijkheid nodig’

Het politieke landschap heeft een metamorfose ondergaan. Voor boeren en tuinders is de toekomst nog ongewis.

Politiek Den Haag schudde op zijn grondvesten. Weinigen twijfelden aan een nieuwe ambtstermijn voor Mark Rutte. Om hem heen klaart de stofwolk langzaam op. Rutte ziet een veel sterker D66 aan zijn zijde, in zetelaantal én als tweede partij. De nieuwe positie van D66 krijgt zijn weerslag in het beleid, reken maar, ongeacht wie er straks bij deze ‘grootmachten’ aanhaakt.

Metamorfose

Het politieke landschap heeft een metamorfose ondergaan. De Tweede Kamer telt vanaf 2 april 17 partijen, met 4 nieuwkomers. Voor de landbouw is de BoerBurgerBeweging een opsteker. Partijleider Caroline van der Plas reed demonstratief met de trekker naar Den Haag. Een trekkerrit als zegetocht. Daar staat een verder verval van het CDA, traditioneel landbouwbolwerk, tegenover. Van kabinet-Rutte III heeft de ChristenUnie haar positie behouden.

Rechts is sterk, maar lijkt veroordeeld tot de oppositie. Links ligt murw in de touwen, al komt er nog wel geluid uit. Met de toezegging van Sigrid Kaag dat D66 in een nieuwe kabinet tenminste één linkse partij aan haar zijde wil, is deelname niet uitgesloten. Misschien dat de PvdA te porren is.

Vooraanstaande rol voor landbouw

Landbouw speelde in de verkiezingsstrijd een vooraanstaande rol. Het stikstofdossier leek teruggebracht tot de keuze voor koeien of woningen. D66 pleitte voor halvering van de veestapel. De vraag is hoe heet de soep straks wordt opgediend. Met andere woorden: is de omvang een struikelblok? Het stikstofbeleid lijkt met enkele recente gerechtelijke uitspraken hoe dan ook al aan herijking toe.

Op het terrein van energietransitie zijn forse blunders gemaakt. Neem de miskleun met ODE-subsidie in de glastuinbouw

Ook op andere dossiers is geen peil te trekken. Wat blijft nog overeind van Schoutens’ kringloopvisie? Pacht, mest, verdienmodel, gewasbescherming. De erfenis van Rutte III is pover. De klimaatdoelen tikken aan de poort. Op het terrein van energietransitie zijn forse blunders gemaakt. Neem de miskleun met ODE-subsidie in de glastuinbouw.

Duidelijkheid

Nee, veel pagina’s voor de toekomst zijn nog ongeschreven. Dat geeft de boeren en tuinders niet per se een prettig gevoel. Wat de landbouw nodig heeft is duidelijkheid, voor nu én pakweg over vijf of tien jaar. Geef, én gun de ondernemers de ruimte om de route naar dit doel zelf in de vullen. En alsjeblieft, verander niet telkens de bestemming.