Clubrassen groeien op krimpende appelmarkt

Het aanbod aan clubrassen in Europa is de laatste jaren sterk gestegen, tot inmiddels 446.000 ton in 2020. En gebaseerd op aanplant en afzetplannen stijgt de productie verder tot 620.000 ton in 2025. Dat schetst Helwig Schwartau van marktonderzoeksbureau Agrarmarkt Informations-Gesellschaft AMI.

Pink Lady verreweg grootste clubras

Verreweg het grootste clubras is Pink Lady en dat zal zijn positie door een verdere groei alleen versterken. Bij Kanzi als nummer 2 en Evelina als clubras nummer 3 groeit het aanbod slechts beperkt. Andere clubrassen als Jazz, Envy, Juliet, Joya en Honey Crunch gaan sterker groeien. De in Nederland sterk onder druk staande Junami breidt in andere Europese landen nog wel flink uit.

Merendeel aanplant is clubras

De aanplantcijfers in 2020 van het grote Noord-Italiaanse appelteeltgebied Südtirol leert dat het merendeel van de aanplant een clubras is. De aanplant van clubrassen zoals Redpo, Envy, Pink Lady, Giga, Crimson Snow, SweeTango , Cosmic Crisp, Kanzi en Ambrosia neemt inmiddels liefst meer dan 65% van de nieuwe aanplant voor zijn rekening. Van de vrije rassen wordt alleen Gala met een aandeel van 12,1% van betekenis aangeplant.

Duitsland was jarenlang wat terughoudend met het volop aanplanten van clubrassen maar dat is echt aan het kantelen. Zo blijkt uit de laatste inventarisatie in het Noord-Duitse Alten Landes dat liefst 19% van de nieuwe aanplant het nieuwe clubras Fräulein is, naast 8% andere clubrassen. De vrije rassen Elstar met 23% en Wellant met 29% blijven wel een aanzienlijk deel van de nieuwe aanplant voor hun rekening nemen. In het Bodenseegebied is het aandeel van clubrassen bij nieuwe aanplant 40 tot 50%, met Fraulein als het belangrijkste clubras.

_{Tekst gaat door onder de foto}

Kanzi doet het goed in Europa, maar net als alle clubrassen iets minder in Nederland. – Foto: Mark Verwey Fotografie

Nederland minder appelminded

Nederland volgt met de omschakeling naar peren een andere strategie dan veel andere teeltgebieden in Europa. In Nederland en ook België is in tegenstelling tot Duitsland het appelareaal hard gedaald. De positie van Elstar als Nederlandse hoofdras in de afgelopen jaren is op basis van areaalcijfers relatief alleen maar sterker geworden. Het areaal aan clubrassen is bij het belangrijkste clubras Kanzi licht en bij het tweede clubras Junami sterk gedaald.

Marktonderzoeker Schwartau geeft als boodschap aan de Benelux-landen mee dat met een toenemend aanbod aan Conference en wat lastiger afzet ervan, net als bij appels, meer clubrassen bij peer heel interessant kunnen zijn. Daar liggen ook beslist kansen op de Duitse exportmarkt.

_{Tekst gaat door onder de tabel}

Van club naar vrij

Opvallend is de plek die Wellant inneemt. Oorspronkelijk een clubras , maar inmiddels een vrij aan te planten ras. De afzet loopt vooral door directe afzet in Duitsland erg goed. De productie van Wellant zal doorgroeien tot straks 20.000 tot 30.000 ton.

Schwartau: “De afzet via directe verkoop is gelimiteerd. Bij veel meer volume zal het ras zal ook zijn weg moeten vinden naar supermarkten. En daar is een concept-aanpak gewenst, maar aan centrale sturing ontbreekt het juist volledig bij een vrij ras als Wellant.

Clubrassen hebben in tien jaar tijd hun marktaandeel in de Duitse winkels zo ongeveer weten te verdubbelen. Het marktaandeel van clubrassen bedraagt nu in Duitsland 11,7% waarvan met 6,7% Pink Lady verreweg het grootste clubras is. Pink Lady moet nog wel vrije rassen als Elstar (17%), Braeburn (14%), Jonagold (als groep 11%) en Gala (10%) voor laten gaan.

Steeds vaker kleinverpakking.

Tegelijkertijd leren Duitse marktcijfers dat wat betreft verpakking de kleinverpakking aan een opmars bezig is. Losse appels en appels in draagzak hebben nog wel het grootste aandeel, maar met inmiddels een aandeel van 27% is kleinverpakking sterk gegroeid.

Vermoedelijk is dit ook één van de redenen van een dalende appelconsumptie: omdat bij minder gewicht per verpakking meestal minder gewicht per consument gekocht wordt. Juist clubrassen zijn goed vertegenwoordigd in kleinverpakte appels en rassen als Elstar en Jonagold worden weinig kleinverpakt gekocht. De trend is dus naar meer clubrassen in kleinere verpakking.