‘Steeds vroegere bloei en Japanse data’

Vanmorgen kon in de Betuwe een foto worden gemaakt van kersenbloesem, maar dan wel bedekt met een laagje sneeuw. Geen zorg, sneeuw beschermt bloesems juist tegen eventuele vrieskou. Maar het is toch een mooi plaatje, dat een aardig illustratie is bij een grafiek die The Economist onlangs plaatste op Twitter.

Experts think climate change is to blame. For a behind-the-scenes look at @TheEconomist’s charts and data journalism, sign up to our free newsletter https://t.co/3HDVIaX8cV pic.twitter.com/bLKvHEkZS1

— The Economist (@TheEconomist) April 5, 2021

The Economist zich er op Twitter overigens wel wat makkelijk vanaf. Een tweet, een grafiek en zoek het verder zelf maar uit. De tekst van de tweet is, vrij vertaald: ‘De afgelopen decennia komen de bloesems veel sneller tevoorschijn dan ze ooit hebben gedaan – deskundigen denken dat dat te wijten is aan klimaatverandering.’

Japanners wild van kersenbloesem

Sinds Paulien Cornelisse in haar docuserie Tokidoki de Japanse ziel heeft proberen te duiden, weten we in Nederland iets beter hoe wild veel Japanners worden als de kersenbomen gaan bloesemen. In dichte drommen komen ze daar naar kijken en nemen ze foto’s van zichzelf en elkaar bij de bloesems. We zien van die Japanse bloempjesliefde iets doorschijnen in de manier waarop Japanse toeristen zich – als het weer mag – in de Keukenhof en omgeving komen vergapen aan de bollenvelden.

Helemaal terug naar het jaar 800

Die bovenmatige voorliefde voor alles wat bloeit, verklaart wellicht het feit dat de onderzoekers van de universiteit van Osaka maar liefst twaalf eeuwen terug al gegevens hebben kunnen vinden van wanneer de kersenbomen in bloei kwamen. Als ik de grafiek goed bekijk (ik zie helemaal links een tamelijk laag gepositioneerd roze bolletje), dan kwam in hetzelfde jaar dat Karel de Grote in Rome tot keizer werd gekroond, zo’n 10.000 kilometer oostelijk in Kyoto, toen pas net sinds 5 jaar hoofdstad van Japan, de kers al op 1 april in bloei.

Vervolgens was het eeuwenlang meestal gemiddeld zo half april, maar rond 1900 al begon de trend vrij steil omlaag te neigen. Dit jaar was het al op 26 maart raak. Het zal de Nederlandse fruitteler vast wel even triggeren, dit nieuwtje. Want elke fruitteler is in april met bloesems en het lenteweer bezig. In Nederland is de bloei dit jaar best laat. Want we hadden wel een paar record-warme dagen, maar ook een witte Pasen.

Fruitteler en klimaatverandering

Klimaatverandering als kapstok waaraan we allerlei weertechnische trends en klimatologische records ophangen. Tja, daar is zelfs voor Thierry Baudet geen ontkomen aan. Alleen reageert niet iedereen er hetzelfde op qua voorgestelde maatregelen en toegerekende miljarden.

Ook de gemiddelde Nederlandse of Japanse fruitteler ontkomt niet aan de verandering. Eerder bloesemende bomen lijken namelijk ook een groter risico op nachtvorstschade in te houden. Want de IJsheiligen als laatste drie dagen waarop het kwik toch nog onder nul kan komen, die veranderen niet van datum: van 11 tot en met 15 mei.

Einde nachtvorst ook steeds vroeger

Niet alleen de bloesem, maar ook de laatste nachtvorst komt steeds vroeger. Dat constateerde vier jaar geleden al het KNMI: in Nederland wordt de kans op vorst in eerste week van mei al verwaarloosbaar. Gemiddeld dan. En dat is het nou net: de fruitteler die zich er met dergelijke statistieken in de hand net zo makkelijk van af zou willen maken als The Economist, die kan toch ineens op een ‘laat jaar’ botsen. Dus mensen: wel zelf blijven opletten.