Zo voorkom je fouten bij wortel- en kraagbehandeling witlof

De adviezen over de beste spuittechniek volgen na een reeks bezoeken van onderzoekers bij praktijkbedrijven. Daarbij hebben de onderzoekers specifiek gekeken naar de manieren waarop de witlofwortels werden behandeld, en naar de (staat van de) hiervoor gebruikte spuitapparatuur.

Voor de bewaring

Volgens David Nuyttens, onderzoeker van Ilvo (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek) in Vlaanderen, zorgt het bespuiten van wortels tijdens de val boven een stationaire bewaarkist ervoor dat de wortels onderin de kist met meer middel in contact komen dan de wortels bovenin de kist. Dat komt enerzijds doordat telers continu boven de bewaarkist spuiten. Anderzijds is er sprake van aflopen van vloeistof tot onderin de kist. Dat werd aangetoond met behulp van een fluorescerende tracer. Spuit daarom de wortels op een rollenband van bovenaf. Zo krijgen alle wortels een gelijke hoeveelheid vloeistof. De draaiende beweging van de wortels zorgt voor een egale verdeling met een minimum aan vloeistofverlies. Om dat goed voor elkaar te krijgen, is een passende spuitboom met opvangsysteem boven de rollenbaan vereist.

Opzet wortelbehandeling

Boven een smalle rollenband kan de teler spuiten met één enkele Even-spray-spuitdop (E-dop) voor bandbespuitingen. Zo’n E-dop geeft een egale vloeistofverdeling over de hele werkbreedte. Pas de tophoek en de hoogte van de spuitdop aan aan de te bespuiten breedte.

Boven een bredere band passen meer doppen naast elkaar. Spleetdoppen hebben de voorkeur. Zorg voor een dusdanige hoogte boven de wortels, dat er sprake is van een dubbele overlap van de individuele spuitkegels. Van belang daarbij zijn de afstand tussen de doppen, de tophoek van elke dop en de hoogte boven de wortels. Bijvoorbeeld: bij 25 centimeter afstand tussen de doppen, en een tophoek van 80 graden, hoort een boomhoogte van 30 centimeter. De doppen moeten daarbij 8 tot 15 graden ten opzichte van elkaar gedraaid staan, zodat de spuitbeelden naast elkaar vallen. Om het spuitbeeld aan de zijkanten van de band te begrenzen en verliezen te beperken, zijn kantdoppen nodig (in het voorbeeld met 85 graden tophoek).

_{Tekst gaat verder onder de afbeelding}

Bij 25 centimeter afstand tussen de spleetdoppen met een tophoek van 80 graden, hoort een boomhoogte van 30 centimeter. De doppen moeten daarbij 8 tot 15 graden ten opzichte van elkaar gedraaid staan, zodat de spuitbeelden naast elkaar vallen. – Afbeelding: Ilvo

Verder is de spuithoeveelheid per ton wortelen van belang. Tijdens de bedrijfsbezoeken zagen de onderzoekers dat de ingestelde doseringen uiteen liepen van 5 tot 30 liter per ton wortels. Volgens Ilvo-onderzoeker Nuyttens is circa 10 liter vloeistof per ton wortels passend, maar zijn ook met 5 liter vloeistof per ton wortels goede resultaten behaald. Plaats onder de rollenbaan een bak zijn voor de opvang van de overtollige vloeistof.

Voor de trek

Bij de kraagbehandeling is het de bedoeling dat de bovenkant van alle wortels in de trekbak gelijk bevochtigd wordt. Een precies werkend start-stopsysteem op de spuitboom is vereist om te voorkomen dat de wortels aan het begin of aan het eind van de kraagbehandeling niet of onvoldoende behandeld worden. Zo wordt ook voorkomen dat er vroeger of langer wordt gespoten dan nodig.

Opzet kraagbehandeling

Nuyttens adviseert voor de kraagbehandeling een dosering van 1 liter per vierkante meter. Op de bezochte bedrijven varieerde de dosering van 0,23 tot 3,4 liter per vierkante meter. Nog een advies is om de kraagbehandeling uit te voeren in een aparte afgeschermde spuitcabine, met een opvang voor restvloeistof en eventueel met een afzuiging voor spuitnevel.

Een spuitboom voor een werkbreedte van 1 meter, kan de teler uitvoeren met een spleetdop met 110 graden tophoek in het midden, aan beide zijden ernaast twee kantdoppen met tophoeken van 85 graden. Met een boomhoogte van 30 centimeter wordt dan de (gewenste) dubbele overlap gerealiseerd met een minimum aan verliezen.

Dit is een mogelijke opzet van een spuitunit voor de kraagbehandeling van witlofwortels: werkbreedte van 1 meter, met een spleetdop met 110 graden tophoek in het midden, en twee kantdoppen met tophoeken van 85 graden. De boomhoogte is 30 centimeter. Afbeelding: Ilvo