GLB-compromis hangt in de lucht

Deelnemers aan de onderhandelingen over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid meldden donderdagavond 27 mei nog optimistisch dat ze de volgende ochtend verder zouden gaan. De Portugese landbouwminister Maria do Céu Antunes meldde vrijdagochtend 28 mei als voorzitter van de landbouwraad dat lidstaten niet konden meegaan in de wensen van het Europees Parlement. Zij besloot de besprekingen af te breken.

Desalniettemin blijft Antunes optimistisch over de mogelijkheden tot een akkoord te komen, zei ze vrijdag 28 mei in een gezamenlijke persconferentie met Europees landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski. Zowel Antunes als Wojciechowski gaat ervan uit dat er in juni een akkoord kan worden bereikt.

Rol Europees Parlement

Norbert Lins, voorzitter van de landbouwcommissie van het Europees Parlement, toonde zich kort na het einde van de opgeschorte onderhandelingen “zeer teleurgesteld”. Hij legde meteen de verantwoordelijkheid voor de impasse bij het Portugese voorzitterschap. Lins stelde dat de Portugese landbouwminister geen respect had voor het Europees Parlement als medewetgever. “Zij verwachtte dat wij zouden tekenen bij het kruisje.” Antunes zegt dat ze de rol van de medewetgever altijd respecteert, maar ze begrijpt ook dat er momenten zijn dat de spanning oploopt. “Dat gebeurt altijd in onderhandelingen.”

Volgens Lins is wat er vrijdag 28 mei gebeurde niet alleen slecht voor de verhouding tussen het Europees Parlement, de raad en de Europese Commissie, “maar vooral slecht voor boerinnen en boeren, het klimaat en het milieu”.

Hoop op compromis

Toch waren de drie onderhandelingspartijen erover eens dat ze een compromis willen bereiken. De hoop is ook niet opgegeven. De gesprekken worden voortgezet, met het doel om nog in juni tijdens het Portugees voorzitterschap tot een akkoord te komen. “We moeten meer met elkaar praten, in plaats van tegen elkaar”, aldus Lins.

Het compromis hangt in de lucht, we moeten het alleen nog vangen

Onderhandelaar Peter Jahr (Europarlementariër voor de christendemocraten) toonde zich van de optimistische kant. “We kunnen het hebben over waar we het niet over eens waren. Maar over 98% zijn we het wel eens geworden. We hadden 1.200 pagina’s waarin de verschillende standpunten van parlement, commissie en raad waren opgeschreven. Over het grootste deel zijn we het eens. Er ligt nog 2% open, dat moeten we gewoon oplossen. Wij zijn daartoe bereid.”

Jahr voegde eraan toe dat “het compromis in de lucht hangt, we moeten het alleen nog vangen”. Ook Antunes en Wojciechowski straalden optimisme uit over het bereiken van een akkoord in de komende maand, ondanks de vruchteloze onderhandelingen van de afgelopen week.

Invulling van eco-regelingen

De discussie ging de laatste dagen over de invulling van de eco-regelingen. Dat zijn regelingen op gebied van biodiversiteit, klimaat, milieu, dierenwelzijn, bodem, water en lucht, waar voor boeren een plus op de basistoeslag kunnen krijgen, als ze daaraan meedoen. De discussie gaat over de vraag welk deel van de directe toeslagen daarvoor moet worden aangewend. Het Europees Parlement vindt dat tenminste 30% van de eerste pijler moet worden besteed aan de eco-regelingen, de lidstaten willen niet verder gaan dan 20%. Jahr: “Dan zou je denken: we leveren allebei in en komen uit op 25% en dan een klap erop. Maar dan blijkt dat het compromisvoorstel van de lidstaten zoveel kleine lettertjes bevat dat daarmee alles weer teniet wordt gedaan.”

Lees ook: GLB-onderhandelingen afgebroken

Ook op andere punten bleek dat de Portugese landbouwminister namens de lidstaten met compromissen kwam die op het oog tegemoet kwamen aan de wens van het parlement, zegt Jahr. Maar bij precieze nalezing van de teksten bleek dan wat het parlement wilde verplichten, in het raadsvoorstel vrijwillig werd gemaakt. “De lidstaten zijn bang dat er niet genoeg boeren aan de eco-regelingen meedoen. Maar ze denken helemaal niet na over de vraag of er niet te veel boeren zijn die eraan mee kunnen doen. Dat kan ook.”