Wat zijn de lessen van coronajaar 2020 voor Europese handel?

De cijfers zijn binnen voor de Europese handel van EU-landen, bewerkt door onderzoeksbureau AMI in het Statistics handbook. Het levert interessante inzichten op. Zo daalden zowel productie, import en export van groenten en fruit in volume. In geld uitgedrukt is het verhaal anders. Alles wat niet geproduceerd wordt in de EU, komt via import van buiten. Daar is een duidelijke verschuiving zichtbaar. De EU-importwaarde van vers fruit steeg zeer fors in 2020, van € 34,7 miljard naar € 36,8 miljard.

Grote spanning op fruitimport

Moet de importstijging fruit begrepen worden vanuit hogere prijzen of doorberekende transportkosten? In dat geval hoeft deze ontwikkeling geen structurele importgroei te zijn. De Europese inflatiecijfers voor vers fruit wijzen daar wel op. Vanaf maart tot oktober lagen de infatiecijfers circa 10% hoger dan in 2019, terwijl voor groenten een vrij normaal prijspatroon werd gemeten.

Ook de fruitexport steeg overigens met € 1 miljard, maar is met € 25 miljard veel kleiner dan import. Het verschil tussen import en export is de handelsbalans en die werd met € 11,7 miljard ruim een miljard euro negatiever dan in 2019. Nederland profiteerde daar als grote importeur vooral van. De vraag is of bij normale handelsverhoudingen en prijzen de import dit jaar weer zakt.

Veel van de fruithandel gaat via containeroverslag. – Foto: ANP/Peter Hilz

Nederland kan koppositie fruit pakken

Voor de import van fruit pakt Nederland dit jaar mogelijk wel de koppositie in Europa. Het nadert Duitsland dicht met een volume van 5,3 miljoen ton. Nederland importeert vooral om door te voeren. Duitsland importeert vooral fruit om consumenten op die grootste EU-markt te bedienen. In 2020 was de Duitse vraag naar Nederlandse paprika en komkommer gunstig.

VK importeert minder groente

De import- en exportstroom van groente van de EU met landen daarbuiten is veel kleiner dan voor fruit. Er waren bij de vaak dagverse groente relatief weinig verschuivingen zichtbaar in het turbulente jaar. De EU-handelsbalans bleef stabiel (€ 1,15 miljard negatief). Voor landen afzonderlijk valt op dat het Verenigd Koninkrijk de importvolumes stevig terug zag lopen van 2 miljoen ton in 2019 naar € 1,76 miljoen ton vorig jaar. Die trend was niet eerder zichtbaar voor het Verenigd Koninkrijk. Mogelijk is het ook niet helemaal los te zien van de aanvoerproblemen in de eerste coronamaanden en lege schappen.

Frankrijk exporteert meer tomaten, minder kool

De stijgende export tomaten in Frankrijk en lichte daling van de import lijkt parallel te lopen met nieuwgebouwde Franse bedrijven door Nederlandse en Belgische telers. De tomatencijfers zien er goed uit voor Frankrijk. Dat valt niet te zeggen voor de traditionele Franse bloemkool met opnieuw een gedaalde uitvoer. Dat product is van de tweede plek in de export top 10 voor Franse groenten nu gezakt naar plek 4. Bonen en uien namen plek 2 en 3 in afgelopen jaar. Deze producten toonden duidelijk groei.

Frankrijk zakt weg als fruitleverancier

Europese handelscijfers tonen opnieuw een daling van fruitexport door Frankrijk. Sinds 2017 is het volume bijna een derde geslonken. Dat is vooral te wijten aan dalingen bij appels en bananen. Ook Italië verloor terrein als exporteur van fruit, maar blijft de nummer drie van Europa (na tweede exporteur Nederland). Spanje toont stabiele handelscijfers over het jaar 2020 met een gemiddeld volume voor zowel fruit als groenten.