Zonnepanelen boven water slimmer dan boven land

In veel van de in Nederland gangbare oost-westgerichte zonneparken staan de panelen dicht op elkaar. Ze bedekken bijna het hele perceel. Daardoor verslechtert de bodemkwaliteit in de loop van de tijd. Als een park dan volgens de huidige norm na 25 jaar wordt opgeruimd, kost het veel moeite en tijd om de bodemkwaliteit van voor de installatie van het zonnepark te herstellen en bruikbaar te maken voor natuur of teelt.

Het onderzoek van TNO toont aan dat er manieren zijn om met behoud van economisch en energierendement toch ook meer licht op de bodem te laten vallen. Met name nieuwe semi-transparante tweezijdige zonnepanelen die aan de onderkant het door de bodem gereflecteerde licht opvangen, sparen de kool en de geit.

Panelen op daken en waterbassins

Het onderzoek gaat niet over de vraag of het wel raadzaam is om open land met zonnepanelen te vullen. Het probleem van verslechterde bodemkwaliteit en verlies van biodiversiteit is het beste aan te pakken door eerst zonnepanelen te plaatsen op nu al bedekte oppervlakte. Behalve de daken van bedrijven, kantoren en woningen, is er ook de mogelijkheid van plaatsing van zonnepanelen op de waterbassins in de tuinbouw.

Dat wordt al enkele jaren in praktijk gebracht in het Bergerdense glastuinbouwgebied Next Garden. Daar ligt op de collectieve watervoorziening het grootste drijvende zonnecomplex van Europa. En sinds deze zomer wordt er ook mee geëxperimenteerd op het waterbassin van de biologische glastuinders Kees en Henk Verhage in het Zeeuwse Kapelle.

Op het bodemvlak van het bassin van kwekerij Noordhoek in Kapelle (Zld.) passen 1.031 zonnepanelen. – Foto: Albers Alligator

Ook tegen algen en verdamping

Anders dan in Bergerden drijven de meer dan 1.000 zonnepanelen bij Kwekerij Noordhoek in Kapelle op algendoek dat het gehele bassin bedekt. Albers Alligator heeft dat doek al sinds jaar en dag voorradig voor tuinders die hun bassin willen afdekken tegen algengroei, verdamping en golfslag. Voor het aanbrengen van de zonnepanelen is deze afdekking extra verstevigd en aangepast voor én voldoende drijfvermogen én windbestendigheid, wat bij de pilot in Zeeland goed getest kon worden.

Het bijna 2.700 vierkante meter metende bassin kan met zijn 1.031 panelen bij optimale temperatuur en lichtomstandigheden een vermogen van 44 megawatt leveren (428 kilowatt piek per paneel). Hoe deze vorm van duurzame energie-opwekking kan renderen op een glastuinbouwbedrijf, hangt natuurlijk af van de eigen elektriciteitsbehoefte en de mogelijkheid om overtollige energie op het net kwijt te kunnen. Voor het energietechnische deel van het concept Multi F Solar is Centrica Business Solutions verantwoordelijk.