‘Klimaatneutraal kan de sector niet alleen’

De glastuinbouw zag de bui allang hangen. Ergens in de nabije toekomst gaat de gaskraan dicht, en dan moet de sector een alternatieve energiebron hebben.

In 2017 presenteerde Glastuinbouw Nederland de visie Klimaatneutrale Glastuinbouw. Het kabinet nam de voorstellen in 2019 vrijwel onaangepast over in het Klimaatakkoord. Boter bij de vis: de pot met geld om dit proces te versnellen en te intensiveren werd aangevuld met € 250 miljoen.

De energietransitie stokte door de historisch lage gasprijzen én een ‘foutje’ bij de fiscus.

Het was niks te vroeg, of te voorbarig. Het VN-klimaatpanel IPCC bevestigde begin deze maand nogmaals alle angstige vermoedens over klimaatverandering: zware regenval met overstromingen, maar ook extreme hitte met droogte tot gevolg. Wereldwijd klinkt de roep om drastische ingrepen. De uitstoot van CO₂ moet zo snel mogelijk naar netto nul. De VN spreekt al van het einde van het fossiele tijdperk.

Klimaatneutraal onder voorwaarden

De glastuinbouw heeft zichzelf de torenhoge ambitie opgelegd: klimaatneutraal in 2040. Wel onder voorwaarden! Dat is heel slim, want daarmee committeer je andere partijen aan die ambitie. Het bleek terecht, want al snel verschraalde de champagne van het akkoord. De energietransitie stokte door de historisch lage gasprijzen én een ‘foutje’ bij de fiscus. In het Belastingplan 2020 was ingezet op een forse ODE-tariefstijging voor de groep gebruikers, met daarin nou net veel glastuinders die juist vanwege hun versneld afschakelen van fossiel meer stroom van het net afnamen. Geen beste beurt. Het vertrouwen van telers in de overheid kreeg een knauw.

Subsidiekraan voor aardwarmte hapert

In de energietransitie is verder een belangrijke rol toebedacht aan aardwarmte. Nu lopen de vergunningaanvragen alsmaar stroever. Er zijn twijfels over mogelijke aardbevingen of vervuiling van grondwater. Daarnaast zijn er twijfels over de financiering. Adviesbureau Berenschot schat dat van de benodigde € 4 miljard tot 2050 maar de helft doorgaat. Ook de subsidiekraan voor aardwarmte hapert.

Kortom, de glastuinbouw wil best wel, moét ook, maar kan dit niet alleen. Dat besef moet er bij alle partijen op weg naar een klimaatneutrale toekomst wel zijn.