Nederlandse positie Britse tomatenmarkt ongewis

Of Nederlandse tomaten een herstel laten zien in het volume en aandeel op de Britse tomatenmarkt, is de grote vraag. Recent publiceerde de Rabobank een artikel waarin Nederland een daling doormaakt op de Britse tomatenmarkt in 2019 en 2020. De daling betrof vooral de zomermaanden. Marokko is juist in opkomst op die markt, vooral in het ‘Spaanse seizoen’.

‘Daling exportcijfers kan niet kloppen’

In het coronajaar 2020 bleven veel losse tomaten aan deze kant van de Noordzee, omdat Britse horecakopers waren afgehaakt. Nu de horeca weer open is, zou Nederland weer volume moeten pakken, maar of dat zo is, blijft de vraag. Europese handelscijfers van Eurostat laten tot en met mei een scherpe daling van de export zien vanuit de EU naar het Verenigd Koninkrijk. Die daling kan niet kloppen, stelt marktanalist Wilco van den Berg van het GroentenFruit Huis. “Er is na de Brexit veel veranderd in het registreren van cijfers. We kunnen de cijfers niet aan elkaar knopen op dit moment.”

Of de Brexit ook in 2021 al de fysieke handel beïnvloedt, lijkt onlogisch. De grootste wijziging in de handelsprocedure wordt in 2022 uitgevoerd.

Structurele groei

Het is al jaren bekend dat de Britse tomatenkopers meer uit Marokko betrekken en dat vooral Spanje positie inlevert op die markt. Marokko is met name sterk in arbeidsintensieve teelt van fijne rassen. In kilo’s uitgedrukt zal de Nederlandse uitvoer van losse (grovere) tomaten naar Britse horeca het volumeverlies van 2020 daarom (deels) moeten goed maken dit jaar. Of dat lukt, kunnen Rabobank-analist Cindy van Rijswick, AMI-onderzoeker Hans-Christoph Behr en GroentenFruit Huis-marktanalist Wilco van de Berg nu dus niet zeggen.

Geen noodklok

De Nederlandse tomatenexport bereikt de hoge niveaus van de jaren 2011-2014 en 2018 niet meer, verwacht de Rabobank, maar de noodklok luidt de bank ook weer niet, stelt analist Van Rijswick. In het artikel schrijft de bank: “Nederland kan de exportdaling stoppen door de meest smaakvolle en duurzame geteelde tomaten te blijven aanbieden. En het liefst het hele jaar rond, zodat klanten niet steeds hoeven wisselen van leverancier. Daarnaast kunnen Nederlandse bedrijven hun klanten ontzorgen met een goede service. Door een groot gebrek aan personeel hebben de Britten zelf namelijk moeite om diensten als transport en verpakken te regelen.”

Nederland houdt positie Duitse markt

Dat de marktverhoudingen in de toekomst weer kunnen draaien, sluit de bank ook niet uit als robotisering het arbeidskostenvoordeel van Marokko bijvoorbeeld opheft.

Aanbod van Nederlandse tomaten lijkt er genoeg, ondanks virusdruk. Voor de Duitse markt zijn de exportcijfers voor Nederlandse tomaten tot nog toe gunstig, stelt Behr. Nederland haalt in het eerste halfjaar een kleine plus in haar aandeel in de totale Duitse import van tomaten van 382.000 ton.