In grote delen van Oost- en Zuid-Nederland is straks geen veehouderij of open teelt meer mogelijk.
De dominee in Carola Schouten sprak in de Tweede Kamer: ‘Als u deze zomer nog wat tijd heeft, bedenkt u zich dan hoe wij met dit land verder komen. Bedenkt u zich wat misschien die ander drijft waar je het helemaal niet mee eens bent.’
Zij richtte zich tot de Kamerleden. De oproep mag breder worden opgepakt. Partijen, organisaties en belangengroepen buitelen over elkaar heen als het gaat om aanpak van stikstof-, klimaat- of natuurdoelen; voor de land- en tuinbouw veelal desastreus uitpakkend. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) waarschuwde vorige week in een zogeheten policy brief voor de gevolgen van te ambitieuze beleidsdoelen.
Impact van ambitieuze beleidsdoelen
In de stapel rapporten, plannen en adviezen aan de kabinetsformateur moet het recente PBL-rapport bovenop blijven liggen. Het adviesorgaan zegt hier eens niet wàt er moet gebeuren, maar wat de impact is van ambitieuze beleidsdoelen. Het PBL spreekt van ‘kostbare risico’s’. In grote delen van Oost- en Zuid-Nederland is straks geen veehouderij of open teelt meer mogelijk. Wie wil straks verpauperde regio’s?
Gebiedsgerichte aanpak
Het kabinet zoekt in de hectiek naar gebiedsgerichte aanpak. Dat lijkt het meest logische. Nederland is weliswaar klein, maar per gebied liggen toch echt verschillende accenten. De stikstofdruk of klimaatopgave is niet overal even groot. En belangrijk is dat er ook gebieden blijven met ontwikkelingsruimte voor de landbouw.
Het ene doel botst soms met het andere. De tuinbouw kan daarover meepraten
En om dan toch nog een belangrijk advies uit het PBL-rapport te halen: stem divers beleid op elkaar af!! Het ene doel botst soms met het andere. De tuinbouw kan daarover meepraten.
Dat is ook de noodkreet van de collega’s die vorige week in vijf steden actie voerden. Zeg nou wat we nu, of over 5 of 10 jaar moeten doen. En geef ons de ruimte om zelf naar dat doel toe te werken. Ieder op zijn eigen manier. Er moet ruimte blijven voor ondernemerschap. Let wel: ook een besluit om te stoppen is een ondernemersbesluit. Mits dit vrijwillig gebeurt. En voor de blijvers moet er perspectief gloren.
Met de Tweede Kamer op reces, en herstart op 5 september in een nieuwe vergaderzaal, is die oproep van Schouten zo gek nog niet.