‘Een duurzame wereld’

We moeten proberen in te zien dat we momenteel per consument de duurzaamste voedselproductie ooit hebben. Nergens ter wereld is die productie duurzamer dan in Nederland.

Tegelijkertijd moeten we inzien dat we nog nooit voedsel aan het produceren waren voor zo veel consumenten als nu en dat de milieubelasting van de totale voedselproductie, ondanks dat die nog nooit zo duurzaam was, nog steeds niet duurzaam genoeg is. Het zou nog overzichtelijk zijn als die 7,6 miljard mensen alleen maar behoefte hadden aan eten, maar deze mensen willen ook een overdadig luxe maaltijd en bergen met spullen, comfort en levens veranderende ervaringen, liefst op te doen door verre reizen. Dat is op den duur onhoudbaar en het is onverteerbaar dat deze problematiek van overbevolking op de boer wordt afgewenteld. Zo voelt het althans wanneer je als boer de krant leest, de tv of radio aanzet, om nog maar te zwijgen over social media.

Te grote footprint per mens

Wat doet de boer dan verkeerd? Genoeg voedsel produceren voor iedereen? Het zou even stompzinnig zijn om de overbevolking te wijten aan de ministers van defensie, omdat ze te weinig oorlogen hebben uitgevochten of aan de gezondheidszorg, omdat ze te veel mensen overeind houden bij ziekte en de kindersterfte door vaccinatieprogramma’s hebben geminimaliseerd. Het probleem is niet dat er te veel mensen zijn, maar de te grote footprint per mens!

‘Het probleem is niet te veel mensen, maar de footprint per mens’

Voor alles wat verkocht wordt, moeten eerst grondstoffen worden gewonnen of gefabriceerd. Dan volgt de productie en het verpakken, waarvoor ook weer grondstoffen nodig zijn. Uiteindelijk wordt alles weer weggegooid of verbrand en tussen alle schakels zit nog transport over wie weet hoeveel kilometers. Het meest duurzame is dus niets kopen, maar is de mens wel in staat uit eigen beweging de juiste keuzes te maken?

Maatschappelijk toekomstgerichte aanpak

Ik heb daar grote twijfels over als je ziet hoe moeizaam het aanpakken van een urgent probleem als de coronapandemie verloopt en hoezeer mensen zich verzetten tegen maatregelen die hen tegen zichzelf moeten beschermen. Wat er moet gebeuren is een maatschappelijke, toekomstgerichte aanpak. Hiervoor zijn progressieve ideeën van progressieve mensen nodig. Terug naar vroeger is dat niet, terwijl daar nu vaak de focus op ligt, tenminste als het over boeren gaat. Helemaal niemand vraagt zich af of die vliegtuigen niet beter aan de grond kunnen blijven. Boeren en tuinders zijn al 20 eeuwen voortdurend bezig met verduurzamen, nu de consument nog.