Oxin Growers: helft belichte telers gaat niet belichten

Dat blijkt uit een inventarisatie die telersvereniging Oxin Growers onder haar leden heeft gehouden. “De helft van de belichte telers met tomaten en komkommers laten de lampen uit en gaan onbelicht telen. Ze kunnen de belichte teelt niet rond rekenen”, zegt Ton van Dalen, directeur van Oxin Growers. De telers gaan voor die onbelichte teelten ook later planten.

“De tomatentelers planten waarschijnlijk pas half januari. Enkele van deze telers hadden al planten bij de plantenkweker staan, maar hebben ze afbesteld en nemen dat verlies. De elektriciteit kost namelijk te veel om de teelt te belichten.”

De directeur geeft ook aan dat het verschilt per teler. Hoeveel gas is er vastgelegd? Wat kan de teler met zijn WKK doen? “Het is lastig voor telers om met deze hoge fluctuerende energieprijzen een goed kostenplaatje te maken. Groentetelers hebben het ook over iets minder uren belichten. Dat heeft niet alleen consequenties voor het gewas en productie, maar ook een negatief effect op de kwaliteit.”

Na donkere dagen planten

Belichte komkommertelers hebben voor een onbelichte teelt de mogelijkheid om drie of vier keer te planten. Van Dalen: “De helft van deze telers geeft nu aan om later en zelfs maar twee keer te planten, te beginnen half februari tot begin maart. Ook onze belichte komkommertelers gaat iets later, eind januari pas, planten en iets minder uren per dag belichten. Dan hebben ze de donkere dagen van december en januari achter de rug, waarin ze niet hoeven te belichten. Dat alles heeft wel consequenties voor de aanvoer van komkommers.”

Ton van Dalen, directeur van Oxin Growers: “De verwachting is dat in het voorjaar de productie van komkommers en tomaten ophoopt, waardoor je hele rare pieken en dalen in de prijsvorming kunt krijgen.” – Foto: Fred Libochant

Te veel product in voorjaar

“Door het niet belichten van tomaten en komkommers is het moeilijk om een beeld te krijgen van wat ons volgend jaar nog te wachten staat in productie en aanvoer. De verwachting is dat in het voorjaar de productie ophoopt, waardoor je hele rare pieken en dalen in de prijsvorming kunt krijgen.”

In de paprikateelt wordt niet of nauwelijks belicht. Hierdoor hebben de paprikatelers minder last van de hoge gasprijzen. De directeur verwacht dan ook weinig effect op de aanvoer en prijsvorming van paprika’s. “Bovendien moeten paprikatelers het wel in het voorjaar verdienen, omdat het najaar de laatste jaren een slechtere prijsvorming kent.”

Afloop Nederlands teeltseizoen

Het onbelichte teeltseizoen in Nederland loopt normaal door tot begin november. Dan begint de grote omschakeling naar Spaans product. “De meeste Nederlandse groentetelers, enkele uitzonderingen daargelaten, maken het seizoen gewoon af. De meeste energie is al in de plant gestopt. Er moeten nu alleen nog kosten voor de arbeid van het oogsten en verpakken worden gemaakt”, aldus de directeur

Bij tomaten zijn de meeste telers doorgegaan en zijn nu de laatste tomaten aan het oogsten. Een enkele onbelichte teler is al gestopt. “De prijzen van tomaten zijn het hele jaar al en nu ook nog goed. Ze proberen dus ze nog zoveel mogelijk de laatste vruchten eraf te halen.”

Bij paprika zijn volgens de directeur enkele telers gestopt vanwege virusaantasting. “De meeste maken het seizoen tot week 45 en loopt soms nog iets door tot in week 46. Afhankelijk van de prijs wordt er nog rood geoogst. De prijs van paprika’s lopen hard terug en voor deze periode zelfs heel slecht met 0,30 tot 0,50 euro per kilo. Telers kiezen er dan eerder voor om alles wat goed is, al is dat groen, om te oogsten en de teelt te stoppen.”

Paprika’s slechter en tomaten beter betaald

De prijzen bij de paprika’s zijn dit jaar gemiddeld slechter geweest dan vorig jaar. Voor de kleur oranje is 11% minder betaald; voor geel min 8%, voor groen min 6% en rood min 3%. Bij komkommer was het gemiddeld een paar% minder ten opzichte van 2020.

“Tomaat was gelukkig een positieve uitschieter. Vorig jaar was er een negatieve prijsvorming en zijn tomaten slecht betaald. Dit jaar hadden de losse tomaten een gemiddelde prijsstijging van 40%. De trostomaten stegen 20% ten opzichte van 2020.” Bij aubergine was het precies andersom: vorig jaar betere prijzen en dit jaar gemiddeld 20% minder.

De telerscoöperatie is bezig met het afsluiten van nieuwe afzetcontracten met een vaste prijs. “We doen dat per lid-teler. Deze geeft aan wanneer hij gaat planten en hoeveel hij verwacht aan productie. We proberen daarin de prijsstijging van 10 tot 15% voor energie, meststoffen, steenwol, planten en arbeid mee te nemen. Het afsluiten van afzetcontracten verloopt moeizaam, omdat de retail er nog niet aan wil. Veel grondstoffen zijn in prijs gestegen, zodat zij van meer producten met prijsstijgingen te maken krijgen.”