Twee maanden geleden stipte ik in mijn column het probleem van kostenstijgingen aan en de noodzaak voor bedrijven om actie te ondernemen. Toen ik dat schreef waren de energieprijzen echter nog niet naar de huidige hoogtes gestegen.
Inmiddels doen glastuinbouwbedrijven er van alles aan om de gevolgen van deze hoge energieprijzen te dempen. Vaak verzachten maatregelen, zoals het uitzetten van de belichting, het later starten met de teelt of het leeg laten liggen van de kas, de financiële schade voor een individueel bedrijf op korte termijn (enigszins). Maar wat voor een impact hebben deze maatregelen op de marktsituatie, de concurrentiepositie en ketenrelaties op langere termijn?
Fluctuaties in prijs en aanbod en vertrekkende klanten
De kans is groot dat we het komende jaar flinke schommelingen in aanbod en prijzen van glasgroenten zullen zien. Later produceren en minder belichten kan leiden tot een hausse aan glasgroenten en bodemprijzen in de zomermaanden. In de winter en het voorjaar ontstaan wellicht tekorten met hogere prijzen als gevolg.
De Nederlandse tomatenproductie gaat hoogstwaarschijnlijk omlaag volgend jaar. Dit leidt tot verschuivingen in wie aan wie levert. Voor bepaalde producten komen Spaanse en Marokkaanse alternatieven vaker in beeld.
Ketenpartijen komen er samen uit met de kostenverhogingen
Wat gebeurt er na dit winterseizoen? Gaan de Spanjaarden volgend jaar hun productie flink uitbreiden als prijzen deze winter hoog zijn door die te verwachten tekorten? Gaan consumenten hun aankoopgedrag aanpassen als prijzen en herkomst van producten veranderen?
Heel veel scenario’s zijn denkbaar. Een van die scenario’s is dat klanten niet meer terugkomen als ze eenmaal weggelopen zijn. Dat geldt net zo voor personeel. We hebben gezien hoe het in de horeca is gegaan toen medewerkers een tijdje thuis moesten blijven. Velen kwamen helemaal niet meer terug op het moment dat ze weer broodnodig waren.
Samenwerking ketenpartijen en telers(verenigingen)
Supermarktketens willen hun prijzen heus wel aanpassen als dat nodig is om verzekerd te blijven van goede producten. Wat ze vooral niet willen, is uit de pas lopen met concurrenten.
Hoopgevend is dat mijn collega’s in het veld positieve signalen opvangen over hoe ketenpartijen er samen uitkomen met telers(verenigingen). Dan kan de aanvoer doorgaan, met voor iedereen acceptabele prijzen en krijgt de concurrentie geen voet tussen de deur.
Hoe mooi is dat, gezien de omstandigheden?!