Druk op extern CO2-aanbod

Afvalverwerking is een belangrijke potentiële bron voor meer externe CO2.

Voor de glastuinbouw is het belangrijk om klimaatneutraal te worden. Alleen al de huidige ontwikkelingen met dure gasprijzen geven het economische bedrijfsrisico aan van een totale afhankelijkheid van fossiele energiebronnen. Nog los van de extra dreigingen als bijvoorbeeld een wkk in zo’n situatie langduriger in storing zou vallen, en gas in de back-up ketel gestookt moet worden. Dan wordt de kostprijs voor warmte helemaal te hoog. Verder lijkt duurzaamheid steeds meer een ‘license tot produce’ te worden.

Gekoppelde warmtenetten gewenst

Ook als er meer duurzame energie komt, is het risico-beperkend als er gebruik gemaakt kan worden van meerdere bronnen en aanbieders. Dan is de aanvoer niet meer afhankelijk van één lokale aansluiting, zoals bij telers die moesten terugvallen op fossiele gas toen de Trias geothermie-bron vanwege problemen uitviel. Gekoppelde warmtenetten, met een handelsplatform en meerdere invoedende partijen, zijn daarom gewenst. Onder andere het Warmtelinq-project is daarom een welkom initiatief.

CO2 is voorwaarde

Onlosmakelijk met die verduurzaming verbonden is de randvoorwaarde dat er voldoende externe CO₂ beschikbaar is. Tijdens een online bijeenkomst van Greenport West-Holland blijkt dat in die regio het huidige aanbod daarvan al ruim verdubbeld zal moeten worden om te voldoen aan de vraag van 1,4 megaton CO₂ bij een klimaatneutrale teelt. Terwijl opgejaagde hogere CO₂-heffingen het voor industrieën juist veel aantrekkelijk gaan maken om gebruik te maken van ondergrondse opslag (Carbon Capture and Storage, CCS), nog versterkt door beschikkingen van SDE-subsidies die ook sterk in die richting sturen, in plaats van dat het industriële bedrijven stimuleert om hun CO₂ aan de tuinbouw te gaan leveren.

Biogene CO2

De voorkeur gaat uit naar gebruik van biogene ‘groene’ CO₂, uit biomassa-bronnen. Zo is CO₂-afvang bij de afvalverbranding Rotterdam (AVR) een belangrijke optie. In Duiven draait al twee jaar een scheidingsinstallatie die 60.0000 ton CO₂ per jaar oplevert uit afval. In Rotterdam is een vijf keer zo grote installatie beoogd, met aansluiting op de OCAP-pijpleiding die op 800 meter afstand ligt. Twee derde van het afvalaanbod is groenafval, wat biogene CO₂ oplevert.

Saldering

De tuinbouw heeft vooral in de zomer een piek in de CO₂-vraag, terwijl het gehele jaar door biogene en fossiele CO₂ uit de afvalverwerking vrijkomt. Daarom wordt gedacht aan een salderingssysteem, vergelijkbaar met het certificatensysteem voor groene stroom. De glastuinbouw zou dan op papier alleen geproduceerde groene CO₂ afnemen. Fysiek gaat een totaal mengsel van gewonnen biogene en fossiele CO₂ in de zomer grotendeels naar de teeltbedrijven, en in de winter naar ondergrondse opslag. Met dat laatste biedt CCS dus ook enige kansen voor de glastuinbouw, als is de bedreiging groter door de afnemende belangstelling bij industrieën om CO₂ aan de tuinbouw te leveren.

Subsidies

Volgens projectmanager Hans Wassenaar is het nog wel heel spannend of, en hoe snel, het project van de grond komt. Er is SDE-subsidie nodig voor financiering van de onrendabele top van het project, dat een investering van meer dan € 100 miljoen vraagt. Het is zeer de vraag of er komende ronde een toewijzing komt voor de SDE++ subsidie-aanvraag, met een beperkte geldpot waarop voor een veelvoud daarvan aanspraak wordt gemaakt.

Stabiel beleid

Daarnaast is voorspelbaar beleid van de overheid noodzakelijk om langjarige zekerheid te hebben over het project, dat een looptijd heeft van minimaal vijftien jaar. Bij goedkeuring zou een doorlooptijd van drie jaar tot de realisatie mogelijk moeten zijn, zodat de CO₂-levering op zijn vroegst in 2025 of 2026 in bedrijf kan komen. De huidige tarieven voor industrieheffing op CO₂ lopen tot 2030. Het is dan te risicovol als na vier jaar draaien ineens zou blijken dat door verandering in wetgeving en CCS-beleid het project niet langer rendabel zou zijn.

Als het project opstart, moet het volgens Wagenaar mogelijk zijn om op een acceptabele CO₂-prijs uit te komen die kan concurreren met de eigen opgewekte CO₂ bij telers.